Сұрақтар және жауаптар

- Егер 12 айға төлемдер әр түрлі күндерде жасалса, онда сақтандыру мәртебесі бірден емес, барлық төлемдер өңделгеннен кейін ғана беріледі - Егер 12 айдың бірінде дербес төлеуші ретінде емес, БЖТ төлемі ретінде жүргізілсе, онда мәртебе берілмейді. * Алдағы кезеңдер үшін қатарынан 12 айға төлем қажет * Егер сіз БЖТ-ны қате төлеген болсаңыз, онда төлемді "Азаматтарға арналған үкімет "мемлекеттік корпорациясы"КЕАҚ-ға жүгіну арқылы қайтарып ала аласыз - Егер төлем ағымдағы айдың соңында (27-28-ден кейін) жүргізілсе, онда төлемдерді тексеру келесі айда жүргізілуі мүмкін, яғни сақтандыру мәртебесі берілмейді және пациентке келесі жылдың тағы бір айы үшін қосымша ақы төлеу қажет - Егер төлем келесі 12 айға емес, 11 ай үшін жасалса, онда мәртебе берілмейді️ ️ - 2023 жылы төлемдер сол жылға бекітілген сомалар бойынша ай сайын 3500-ден жасалуы керек

Егер ЖК өз қызметін тоқтатса және кәсіпкердің басқа табысы болмаса, онда ол екі нұсқа бойынша төлейді: 1) дербес төлеуші ретінде ЕТЖ-дан 5% - 3500 тг (2023 жылы) 2) Астана, Алматы, Шымкент қалаларының және облыстық маңызы бар қалалардың тұрғындары үшін 1 АЕК - 3450 теңге және қалған елді мекендердің тұрғындары үшін 0,5 еселенген АЕК - 1725 теңге мөлшерінде бірыңғай жиынтық төлем (БЖТ)төлейді Егер өз қызметін тоқтатқан жеке кәсіпкер жалдамалы жұмыс істесе, онда жұмыс беруші аударымдарды төлейді және оның жалақысынан жарналар ұсталады

Салық кодексінің 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлем (БЖТ) төленген кезеңнің соңғы күніне дейін қолданылады. Бұл дегеніміз, егер сіз 2023 жылдың қаңтар айында төлем жасаған болсаңыз, онда 1 ақпанда сіздің мәртебеңіз САҚТАНДЫРЫЛМАҒАН болып өзгереді МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін жоғалтпау үшін БЖТ төлеушілерге өз төлемдерін алдын ала жасауға кеңес береміз

Дәрілік көмек пациентке медициналық көмек алған сәттен бастап, көрсетілуі тиіс. Медициналық көмек алатын пациенттер жедел-жәрдем бригадасы шыққан кезде, амбултариялық және стационар жағдайында қамтамыз етіледі.

Ал, Амбулаториялық дәрі-дәрмекпен диспансерлік есепте тұрғандар, жекелеген аурулары бар пациенттер қамтамыз етіледі. Мысалы темір тапшылығы бар фертильді жастағы әйелдер темір препараттарын ала алады. Атероклероз ауруы бар және диспансерлік есепте тұрған пациенттер өз аурулары бойынша қанды сұйылтатын дәрілер (антикоагулянттар) мен басқа да парепараттарды ала адады.

Сондай-ақ психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар пациенттер диспанерлік есепте тұрған пациенттер. Емделушіге рецепт бойынша дәріханада жеке басын куәларндыратын құжатты көрсеткен кезде беріледі.

Тегін алуға болатын дәрі-дәрмектер ҚР ДСМ №75 бұйрығымен бекітілген. Аталған бұйрықпен диспансерлік есепте тұрған пациенттер және белгіленген аурулары барлар ала алады.

Егер пациент еңбекке жарамсыздығын растау үшін бейінді маманның қорытындысын қажет етпесе және учаскелік дәрігерге бару жеткілікті болса, онда сақтандыру мәртебесі маңызды емес

- Егер мүгедектікті растау үшін мамандандырылған мамандардың кеңесі қажет болса және пациент оны тегін алғысы келсе, онда ол "сақтандырылған"мәртебесіне ие болуы керек

- МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін алу үшін өткізіп алған айлар үшін берешекті төлеу керек немесе алдағы 12 айға алдын ала төлеммен жарналарды төлеу қажет

Еңбек мигранттары мен олардың отбасы мүшелері, ЕАЭО шартына қатысушы, яғни Ресей, Белоруссия, Қырғызстан және Армения елдерінің азаматтары, МӘМС қатысушылары болып табылады және медициналық қызметтерді ала алады

- Бұл үшін МӘМС жарналарының тұрақты төлеушісі болуыңыз керек және емханаға тіркелу қажет 

- Емханаға алғашқы медициналық-санитарлық көмекке (МСАК) ерікті медициналық сақтандыру шарты (ЕМС) болған кезде ғана тіркелуге болады.

 МСАК-қа тіркелу ЕМС шартының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін жарамды болады

ҚР-да тұруға ықтиярхаты бар шетелдіктердің балалары ҚР азаматтарымен тең дәрежеде барлық құқықтарға ие бола алады. Олар жеңілдікті санатына кіреді және медициналық көмекті толық көлемде ала алады Балаға тұруға ықтияр хатын қалай алуға болады? ✅ҚР-да тұруға ықтиярхат беру туралы бекітілген Ережеге сәйкес, 20-тармақ "20. Шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхат Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктерге он алты жастан бастап қолданылу мерзімі он жылға, бірақ олардың азаматтығы елінің паспортының қолданылу мерзімінен аспайтын мерзімге беріледі." ✔️ Мемлекеттік қызмет стандартында 16 жасқа толмаған балалар туралы ақпаратты ата-анасынан ЫБШ алуға өтініш берген кезде қосу көзделген Егер бала ата-анасы тұруға ықтиярхат алғаннан кейін дүниеге келген болса, көші-қон қызметіне баланы ата-анасының тұруға ықтиярхатына «байланыстыру» туралы өтініш беру қажет.

Жеңілдік санаты жұмыс істемейтіндерге ғана беріледі. Сіз жұмысқа орналасқанда, жұмыс беруші сіз үшін МӘМС жарналарын төлейді

Жұмыс берушінің есебінен жалақы деңгейінің 3% мөлшерінде аударымдар жасауы тиіс. Бұл ретте, ай сайынғы төлемнің мөлшері 10 ЕТЖ-ның 3% - 21000-нан аспауы тиіс
Сіздің жалақы деңгейінен 2% мөлшерінде жарналар ұстайды. Бұл ретте, ай сайынғы төлемнің мөлшері 10 ЕТЖ-ның 2% - 14000-нан аспауы тиіс

Егер жеңілдік санатына енгізілгенге дейін сізде МӘМС жарналары бойынша берешек болса, оны өтеу қажет, бірақ ағымдағы жылдың алдында 12 айдан артық болмауы тиіс немесе алдыңғы 12 айға төлеу міндетті

⁉️ Дербес төлеушілер МӘМС жарналарын өз бетінше қалай төлеуге болады? ✅ Дербес төлеушілер МӘМС-ке ЕТЖ-дан 5% мөлшерінде жарна төлейді. 2023 жылы бұл сома 3500 теңгені құрайды Дербес төлеушілер үшін МӘМС жарналарын төлеудің екі балама әдісі бар 1️⃣МӘМС жарналарын ай сайын төлеңіз. Бұл ретте, егер пациенттің алдыңғы 12 ай үшін берешегі болса, оны өтеу қажет 2️⃣Келесі 12 ай үшін жарналарды төлеңіз (ағымдағы күннен бастап). Бұл жағдайда, егер қарыз болса, оны өтеудің қажеті жоқ Жарналарды кез келген банкте, олардың мобильді қосымшаларында және интернет сервистерінде, "Қазпошта" АҚ және төлем терминалдарында төлеуге болады Дербес төлеушілер үшін МӘМС жарналарын төлеуге арналған деректемелер KZ92009MEDS368609103 БСН 160440007161 БСК GCVPKZ2A Төлем тағайындау коды - 122

⁉️ Бірыңғай жиынтық төлем дегеніміз не және оны қалай төлеуге болады? 
 
✅ Бірыңғай жиынтық төлем (БЖТ) бірнеше компоненттерді қамтиды 
 
1️ міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға жарналар - МӘМС 
2. Міндетті зейнетақы жарналары-МЗЖ 
3️ Әлеуметтік аударымдар-ӘА 
4 .️ Табыс салығы-ДС 
 
Елорда, республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың тұрғындары 1 АЕК - 3450 теңге төлейді 
 
БЖТ басқа елді мекендерінің тұрғындары 0,5 АЕК - 1725 теңге көлемінде төлейді 
 
"Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы КЕАҚ 
БСН 160440007161 
БИК GCVPKZ2A 
шот kz47009esp0163609911 
Төлем тағайындау коды 183

⁉️ ЖШС МӘМС үшін қалай төлеуі керек? 
 
✅ Жауапкершілігі шектеулі серіктестік - бұл жұмыс беруші ретінде өз қызметкерлері үшін жалақысының 3% мөлшерінде аударымдар (өз қаражаты есебінен) төлейтін заңды тұлға. Ай сайын аударымдар мөлшері 21000 теңгеден аспауы керек (10 еселенген ЕТЖ-дан 3%-ы). 
 
Банктің кез келген бөлімшесі арқылы шотқа төлей аласыз : 
KZ92009MEDS368609103 
БСН 160440007161 
БСК GCVPKZ2A 
Төлем тағайындау коды - 121 
 
✴️ Төлемді төлегеннен кейін оны тексеру маңызды. Егер төлем қайтарылса, пациенттер сақтандыру мәртебесін жоғалтуы мүмкін. 
 
✅ Сондай-ақ жұмыс беруші МӘМС жарналарын қызметкерлері үшін  аударады. Аударымдардан айырмашылығы, олардың мөлшері жалақының 2% - ын құрайды, бірақ айына 14000 теңгеден аспауы тиіс (10 еселенген ЕТЖ-дан 2%). Төлеуге арналған деректемелер жұмыс берушімен бірдей болады ‼️ Тек төлем тағайындау коды ерекшеленеді - 122 

⁉️Қазақстандағы шетелдіктер қандай медициналық көмекке жүгіне алады?  
  
✅ Шетел азаматтары айналасындағыларға қауіп төндіретін ауру диагнозы қойылса, барлығы медициналық көмек ала алады. Оның түрлері мен көлемдері ҚР ДСМ 2020 жылғы 9 қазандағы №121 бұйрығымен бекітілген. Медициналық көмек ТМККК қаражаты есебінен берілетін болады  (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2000021407) 
  
✅ Шетелдіктер, ТМД елдерінің азаматтары кенеттен болған жағдайлар мен олардың өміріне немесе айналасындағылардың денсаулығына қауіп төндіретін аурулар, жазатайым оқиғалар, улану, жарақат алу, босану және жүктілік кезіндегі шұғыл жағдайлар кезінде жедел және шұғыл медициналық көмек ала алады.
‼️ Науқастың өміріне немесе айналасындағылардың денсаулығына қауіп төнген және оны тасымалдау мүмкін болған сәттен бастап медициналық көмек ақылы негізде көрсетіледі. Бұл жағдайда қаржыландыру ТМККК қаражаты есебінен болады. 2000 жылғы 29 ақпандағы N 320 ҚРҮҚ бекіткен Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің азаматтарына медициналық көмек көрсету туралы Келісім медициналық көмек алуға негіз болады  (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P000000320_) 
  
✅ Бірге тұратын, ЕАЭО елдерінің бірінің (Ресей, Белоруссия, Армения және Қырғызстан) азаматтары болып табылатын еңбекші көшіп-қонушылар және олардың отбасының жақын мүшелері (жұбайы/зайыбы, балалары) алдыңғы тармақтарда көрсетілгендерден басқа МӘМС жүйесінде сақтандырылған мәртебесі болған кезде медициналық көмекті ала алады  
‼️ МӘМС медициналық көмегін алу үшін шетелдіктерге алғашқы медициналық-санитариялық көмекке ерікті медициналық сақтандыру шарты қажет екенін білу маңызды. Келісім-шартқа ие бола отырып, мұндай шетелдіктер емханаға тіркеле алады  
Егер еңбек мигрантының отбасы мүшелері жұмысқа орналаспаса, онда олар дербес төлеушілер ретінде МӘМС-ке жарналар төлеуі тиіс. Балалар, жұмыс істемейтін жүкті әйелдер, мүгедектер, студенттер жеңілдік санатына кіріп, мемлекет есебінен сақтандырылуы мүмкін. Бұған Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт негіз болады  
 Бұл жағдайда медициналық көмек МӘМС, ЕМС қаражаты немесе шетелдіктердің жеке қаражаты есебінен қаржыландырылатын болады  
  
✅ Қазақстанда тұруға ықтиярхаты бар шетелдіктер медициналық көмекті ҚР азаматтарымен тең алады, бұл дегеніміз- ТМККК және МӘМС көлемінде ала алады (сақтандырылу мәртебесі болған кезде).  
Шетел азаматтарының бұл санаты жеңілдікке енуі мүмкін. Негіздеме-Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы Кодекс (83-бап) (https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=34464437&pos=5;-106#pos=5;-106). Қаржыландыру ТМККК және МӘМС есебінен жүзеге асырылады  

Туберкулезді ерте анықтауды емханалардың барлық  медицина қызметкерлері пациенттер профилактикалық тексеру, иммундау, медициналық көмекке үшін жүгінген кезде жүргізеді 
 
Туберкулезді ерте анықтау үшін
 
1️⃣ туберкулез белгілері бар пациенттердің қақырық жағындысын зерттеу 
2️⃣ флюорография 
3️⃣ туберкулин Манту сынамасы, балаларға туберкулез аллергені бар сынамасы 
 
‼️ Емханаларда жөтелге шағымдары бар пациенттерге кезектен тыс қызмет көрсетіледі және бір реттік медициналық маскалармен қамтамасыз етіледі 
 
Туберкулездің клиникалық белгілері болған жағдайда пациент туберкулезді диагностикалау және емдеу хаттамасы бойынша тексеруге жіберіледі 
 
Егер пациентте туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыс болса және ауруға күдік болса, мұндай пациент диагнозды нақтылау үшін фтизиатрдың консультациясына жіберіледі 
 
✴️ Зерттеу нәтижелері оң болған жағдайда пациентті фтизиопульмонология орталықтарына жіберу керек 
 
✅ Жыл сайынғы флюорографиялық тексеруден өтуі қажет қауіп-қатер тобындағы адамдар
 
1️⃣ бактерия бөлінуіне қарамастан туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыста болған адамдар 
2️⃣ өкпенің созылмалы обструктивті ауруларымен, қант диабетімен, алкоголизммен, нашақорлықпен, АИТВ/ЖИТС диспансерлік есепте тұрған және иммуносупрессивті терапия алатын адамдар 
3️⃣ кез келген этиологияның өкпесінде қалдық құбылыстары бар адамдар 
4️⃣ қамау орындарынан босатылған адамдар 


  
 

МСАК ұйымдарына тіркеу бойынша туындаған сұрақтар
  
Емханаға тіркелуге өтініш қанша уақыт ішінде қаралады?  
✅ Электрондық үкімет порталы арқылы тіркеуге өтінім берген жағдайда, тіркеу 1 жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады  
  
⁉️ Неліктен менің бүкіл отбасым бір отбасылық дәрігерге тіркелу керек?  
✅ Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету отбасылық бақылау принципіне негізделген. Отбасылық дәрігер бүкіл отбасының өмір салтымен, сондай-ақ оның әр мүшесінің мінез-құлқымен немесе тұқым қуалайтын ерекшеліктерімен таныс болғандықтан, дәрігерге осы отбасы мүшелерінің салауатты өмір салтын ұстануды қалыптастыру, мүмкін болатын аурулардың алдын алу және емдеу оңайырақ болады. Осындай тәсілмен медициналық көмек көрсету кезінде оның сапасы да айтарлықтай артады  
  
⁉️ Неге жақын жерге тіркелу маңызды?  
✅ Алғашқы медициналық-санитарлық көмек (МСАК) көрсетудің негізгі қағидаты – аумақтық қолжетімділік болғандықтан, пациенттерге бірінші деңгейдегі медициналық көмекті дәл жаяу қолжетімділік шегінде (15-20 минуттық жаяу жүру) алу неғұрлым ыңғайлы болады. Мұның артықшылығы-үйде медициналық көмек алу мүмкіндігін арттыру  
  
⁉️ Мен бір уақытта бірнеше емханаға тіркеле аламын ба?  
✅ Тіркелу сіздің жеке сәйкестендіру нөміріңіз (ЖСН) бойынша жүзеге асырылатындықтан, сіз тек бір емханаға тіркеле аласыз, бұл ретте бұрынғы емханадан есептен шығару автоматты түрде жүргізіледі  
  
⁉️ Егер мен тіркеу науқаны кезінде өтініш білдірмеген болсам, мені басқа емханаға тіркей ме, әлде мен өзім тіркелген жерде қаламын ба?  
✅ Егер сіз халықты медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін ұйымдарға (15 қыркүйектен 15 қарашаға дейін) тіркеу науқаны кезінде тіркелуге өтінім бермесеңіз, онда сіздің тіркелуіңіз өзгермейді және сіз өз емханаңызда медициналық көмек алатын боласыз  
  
⁉️ Мен тіркелу науқаны кезінде басқа емханаға тіркеуге өтініш бердім, ол жерден қашан медициналық көмек ала аламын?  
✅ Егер сіз халықты медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін ұйымдарға (15 қыркүйектен бастап 15 қарашаға дейін) тіркеу науқаны кезінде тіркелуге өтінім берсеңіз, онда сіз жаңа емханада медициналық көмекті келесі жылдың 1 қаңтарынан бастап ала аласыз

⁉️ Егер 2022 жылғы қазаннан бастап 2023 жылғы наурызға дейін МӘМС жарналары уақытша төленбеген болса, бірақ 2023 жылдың сәуір айынан бастап төлемдер қалпына келтірілген. Қазір менің мәртебем САҚТАНДЫРЫЛМАҒАН. Мәртебем САҚТАНДЫРЫЛҒАН болып қашан өзгереді? Тіркеу орны бойынша емханаға жүгіну үшін мәртебемді қалай өзгертемін?         ✅Сақтандырылған мәртебесін алу үшін қызметкерде соңғы 12 айда МӘМС жарналары бойынша берешек болмауы тиіс (МӘМС туралы ҚР Заңының 5-бабының 3-тармағы) (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000405)  немесе  болашақ кезеңдер үшін төлемдер болуы тиіс.        Сондықтан мәртебені алу үшін бірнеше қадамдарды орындау керек      1️⃣ Берешек кезеңдерін кез келген ыңғайлы тәсілмен тексере аласыз     •телеграм-бот (https://t.me/SaqtandyryBot)     • Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы     2️⃣  МӘМС-ке жарна төлеу жүзеге асырылмаған кезеңдерді бөлу (пациентке жеңілдік санатында болған кезеңдеріне жарна төлеудің қажеті жоқ)      3️⃣ Өткізіп алған кезеңдерді дербес төлеуші ретінде  (1 ЕТЖ-ның 5%) - 3500 теңге төлеу керек     Telegram     SaqtandyrýBot     Бот Қазақстан Республикасында міндетті медициналық сақтандыру туралы ақпарат алуға арналған      ‼️ Бір жыл бұрын сақтандыру мәртебесін алу үшін сіз алдыңғы (болашақ) 12 ай үшін төлей аласыз. Мысалы, 2022 жылдың қазанынан 2023 жылдың қыркүйегіне дейін. Сақтандыру мәртебесі жыл бойы белсенді болады  

1️⃣ Жүкті әйел қызметкер болып табылады , бірақ алдыңғы кезеңдер үшін берешегі бар. Мысалы, ол 7 ай бұрын жұмысқа орналасқан және сәйкесінше, осы кезеңге (7 айға) жұмыс беруші  жарна төлейді. Оның 5 айға МӘМС-те қарызы бар. Сақтандыру мәртебесі болу үшін бұл әйел 5 айдағы қарызын өтеуі керек. Өйткені жұмыс істейтін жүкті әйел жеңілдік санатына жатпайды 
 
2⃣ Жүкті әйел БЖТ төлеушісі. Мұндай әйелдің тек алдыңғы 3 айға төлемдері болса ғана сақтандыру мәртебесіне ие бола алады. Мысалы, әйел БЖТ-ны 2022 жылдың тамыз айы мен қыркүйек айына төледі делік. Бұл әйел сақтандыру мәртебесін 2022 жылдың қазанында алады. Тек қазан айына төлеуі тиіс.  
Тағы бір мысал: жүкті әйел 2022 жылдың сәуір, мамыр және маусым айларына төлеп, басқа  айлар үшін БЖТ төлеген жоқ. Шілдеде бұл әйел төлемді ұмытып, тек тамыз айында төледі.  Енді бұл әйел сақтандырылмаған болып шығады. Сақтандыру мәртебесін алу үшін ол барлық төленбеген кезеңдер үшін қарыз төлеу керек, бірақ алдыңғы 12 айдан аспауы тиіс. 
(2021 жылғы тамыз-2022 жылғы наурыз) немесе БЖТ төлемесе оған жеңілдікті мәртебе берілгенше күту керек (егер 3-ші айға БЖТ болмаса) 
 
3️⃣ Егер жүкті әйел жұмыс істемейтін болса, онда оны "РБЖФВ" АЖ-да деректерді енгізе отырып, жүктілік бойынша есепке қойғаннан кейін оған автоматты түрде сақтандырылу мәртебесі беріледі. Бұл жерде оның шын мәнінде жұмыс істемейтіні туралы деректерді тексеруді ҚР ЕХӘҚМ (Еңбекмині) жүргізетінін есте сақтау қажет. 
❗️ Егер оның жеке кәсіпкер үшін жабық/тоқтатылмаған төлемдері немесе жарналары болса, онда мәртебе берілмейді!

✅ 5 қыркүйектен бастап МӘМС туралы ҚР Заңының жаңа нормасы күшіне енді, ол дербес төлеушілерге бір жыл бұрын МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін алуға мүмкіндік береді, бұл ретте төлеушінің берешегі ескерілмейді. 
 
⏩ Сіз болашақ яғни алдыңғы 12 ай үшін төлеуіңіз керек 
 
✴️ Мысалы, 22 жылдың қыркүйегінде адам '22 жылдың қазанынан бастап '23 жылдың қыркүйегіне дейін (12 төлем) бір жыл бұрын төлейді. ❗️ Ол сақтандырылу мәртебесін тек 22 жылдың қазан айында алады '❗️ Егер оған ' 22 жылдың қыркүйек айында мәртебе қажет болса, онда ол үшін МӘМС жарнасын төлеу қажет. Жалпы алғанда 13 төлем алынады


                                                                                      

✅ Бірыңғай жинақталған төлемнің (БТЖ) құрамдас бөліктері міндетті зейнетақы сақтандыруға аударымдар, міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ), әлеуметтік аударымдар (ӘА) және табыс салығы (ТС) болып табылады. МӘМС-ке мемлекет төлейтін жарналарды азаматтардың жеңілдікті санатында жұмыс істемейтін немесе демалыста жүрген, балалары 3 жасқа толғанға дейін оларға күтім жасайтын адамдар кіреді

БЖТ төлеген кезде жүйе мұндай адамды жұмыс істейтін адам ретінде автоматты түрде таниды, өйткені зейнетақы және әлеуметтік төлемдер келіп түссе, оны жеңілдік санатынан алып тастайды. Жеңілдік санатына оралу үшін тұлғаның 2 ай ішінде МЗЖ, ӘА және ТС болмауы керек

Егер БЖТ-ны уақытында төлмесеңіз не болады?
     
✅ БЖТ (бірыңғай жиынтық төлем) төлеушілер міндетті түрде оны төлеудің жүйелілігін сақтауы тиіс (алдыңғы үш ай + ағымдағы ай), өйткені ағымдағы ай үшін төленбеген болса, олар МӘМС жүйесінде медициналық көмек ала алмайды   
   
Мысалы, ағымдағы күнгі жағдай бойынша БЖТ төлеушіде төлем болмаса, онда МӘМС жүйесінде медициналық көмекті алу құқығы оған төлегеннен кейін, "сақтандырылған" мәртебесін берген сәттен бастап ағымдағы айдың соңына дейін (БЖТ төлемі кемінде алдыңғы үш ай бұрын болған жағдайда)туындайды.   
   
♻️ МӘМС жүйесіне үздіксіз қатысу үшін келесі айда (алға) БЖТ төлеуді жүргізу ұсынылады

Сақтандыру мәртебесін тексеру кезінде «БЖТ емес төлем» дегеніміз не?

✅ Telegram бот - SaqtandyryBot арқылы сақтандыру мәртебесін тексеру кезінде алдыңғы 12 ай үшін төлемдердің болуы туралы ақпарат көрсетіледі, онда «БЖТ емес төлем» деп көрсетілуі мүмкін.

✳️ Бұл жұмыс берушіден/ салық агентінен, дербес төлеуші ретінде немесе ЖК ретінде төлем жүргізілгенін, яғни БЖТ-дан басқа санаттағы төлемдер жүргізілгенін білдіреді

❌ Қарыз МӘМС үшін төлемдер жасалмаған кезеңдерге ғана көрсетіледі. Бұл мәртебені тексеру кезінде көрсетілген кезеңдер үшін қарызды төлеу керек дегенді білдіреді және барлық төлемдер ӘМСҚ-да ескерілген

АИТВ ЖӘНЕ "СОЗЫЛМАЛЫ ВИРУСТЫҚ С ГЕПАТИТІ" КОИНФЕКЦИЯСЫ БАР ПАЦИЕНТТІҢ МАШРУТЫ  
  
✔ ЖИТС орталықтарында байқалатын АИТВ инфекциясы бар пациенттер кезең-кезеңімен талдаулар, оның ішінде С гепатиті вирусының РНҚ анықтауға иммунохроматографиялық талдау (ИХТ) немесе иммуноферменттік талдау (ИФТ) тапсырады  
  
✔ Жүргізілген талдаулардың оң нәтижесі болған жағдайда, ЖИТС орталығынан пациент өзінің созылмалы ауруын - созылмалы "С вирустық гепатитін" одан әрі динамикалық бақылау мақсатында диспансерлік есепке қою үшін тіркелген жері бойынша емханаға жіберіледі  
  
✔ Емханаға жүгінген кезде пациенттің қолында созылмалы С вирустық гепатитіне ПТР (сапалы) әдісімен оң нәтижелер және амбулаториялық картадан үзінді көшірме болуы тиіс  
  
✔ Д-есепке қою үшін басты критерий қанда 6 айдан астам HCV РНҚ болуы болып табылады

✔ Осы нәтижелердің негізінде, пациентте сақтандырылу мәртебесі болмаса да, жалпы практика дәрігері оны одан әрі медициналық қызмет көрсету және тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі бойынша дәрілік көмек (АДҚ) ұсыну үшін диспансерлік есепке қоя алады.   
  
Егер Д-есепке қою үшін қосымша тексерулерден өту қажет болса, бұл жағдайда пациент МӘМС жүйесінде сақтандырылу мәртебесіне ие болуы қажет 

Жүкті әйел жұмыс істемесе, МӘМС жарнасын төлеу керек пе және қанша төлейді? Бала туылғаннан кейін қалай болады? 

✅ Егер жүкті әйел жұмыс істемесе және бірыңғай жиынтық төлемді (БЖТ) төлемесе, онда ол МӘМС жарналарын мемлекет төлейтін азаматтардың жеңілдікті санатына кіре алады. Ол үшін тіркелген жері бойынша өз емханасына жүгініп, жүктілігі бойынша есепке тұруы қажет. Егер әйелдің МӘМС мәртебесі "САҚТАНДЫРЫЛМАҒАН" болса, онда ол учаскелік дәрігер мен акушер арқылы есепке тұра алады

✳️ Босанғаннан кейін бұл әйел үш жасқа дейінгі балаларды тәрбиелеп отырған жұмыс істемейтіндер үшін басқа жеңілдікті санатқа кіреді және де мемлекет есебінен сақтандырылатын болады 

Жеңілдікті санаттағы пациенттің мәртебесін тексеру кезінде алдыңғы 6 ай үшін МӘМС жарналары бойынша берешек көрсетілген, берешекті төлеу керек пе? 
 
 ✅ Егер пациент мемлекет төлейтін жеңілдікті санаттардың бірінде болса және оның берешегі көрсетілсе, онда оны төлеудің 
 қажеті жоқ. Бірақ, егер адам жеңілдік санатында болмаса, онда ол жеңілдік санатында болмаған кезеңдер үшін қарызды өтеуі міндетті. 
 
Мысалы, тіркелген жұмыссыз адам 12 айдың 7-інде жеңілдік санатында тұрған делік. Содан кейін жұмысқа орналасып, МӘМС үшін жұмыс беруші төлей бастады, бұл жағдайда осы пациентке "сақтандырылған" мәртебесін алу үшін 5 айдағы берешекті 
 өтеу қажет (яғни ол жеңілдік санатында болмаған кездегі берешек) 

Пациентті тәулік бойы бақылау үшін стационарда емделуге жатқызылады:

жоспарлы түрде – емхананың жолдамасы бойынша:
✅ауруды емдеу үшін хирургиялық араласуды қоса алғанда;
✅медициналық оңалту алу үшін;
✅паллиативтік көмек алу үшін

шұғыл түрде – емханадан жолдаманың болмауына қарамастан:

Шұғыл емдеуге жатқызу демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, тәулік бойы жүргізіледі

Егер пациенттің еңбекке жарамсыздығын анықтау немесе растау үшін МӘМС жүйесінде медициналық қызмет көрсету талап етілмесе, онда еңбекке жарамсыздық парағын ТМККК шеңберінде рәсімдеуге болады                                                                                                                        
✅ Мысалы, сақтандырылмаған науқаста ЖРВИ белгілері пайда болып, ол фильтр кабинетіне немесе учаскелік дәрігерге қабылдауға жүгінді делік. Егер диагнозды белгілеу үшін арнайы маманға жолдама немесе МӘМС пакетіне кіретін диагностикалық зерттеулер талап етілмесе, онда пациентке учаскелік дәрігер еңбекке жарамсыздық парағын бере алады

Алайда, егер емдеуді одан әрі түзету немесе қосымша зерттеулер жүргізу үшін міндетті медициналық сақтандыру тізіміне енгізілген медициналық қызметтерді алу қажет болса, онда мұндай пациентке міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандыру мәртебесін алу қажет болмайды

Орта медицина қызметкері тек дәрігерге дейінгі медициналық көмек көрсете алады 
     
✔ науқастың денсаулық жағдайын анықтау, жүктілік аурулары мен асқынуларын анықтау үшін қабылдау және медициналық тексеру жүргізіледі   
✔ денсаулық жағдайына мониторинг жүргізу үшін "жүкті және фертильді жастағы әйелдер тіркелімі" ақпараттық жүйесіне деректер енгізіледі    
✔ әйелдерге, оның ішінде жүкті және босанған әйелдерге шұғыл және шұғыл дәрігерге дейінгі көмек көрсетіледі   
✔ созылмалы аурулары бар жүкті әйелдерді учаскелік дәрігерлермен және бейінді мамандармен бірлесіп динамикалық бақылау жүргізіледі   
✔  акушер-гинеколог дәрігерінің тағайындауларының орындалуын бақылайды   
✔ Физиологиялық жүктілікті жүргізу және жүкті әйелдер мен босанған әйелдердің патронажы    
✔ жүкті әйелдерге, босанған әйелдерге, гинекологиялық науқастарға және әлеуметтік қауіп тобындағы әйелдерге үйде медициналық қызмет көрсетеді   
✔ әйелдердің жыныс мүшелерінің және басқа локализациялардың (тері, сүт бездері) ісік алды және қатерлі ісік ауруларын ерте анықтау мақсатында әйелдерді скринингтік және профилактикалық медициналық тексеруден өткізеді   
✔ отбасын жоспарлау және репродуктивті денсаулық бойынша кеңес беріледі

1. Мамандандырылған маманның қорытындысы
2. ДСБ бойынша ЖТМК комиссиясының оң қорытындысы   
  
Комиссияға құжаттарды емделушінің бекітілген жеріндегі емхананың маманы ұсынады  
Егер емделуші ауруханада болса, емдеуші дәрігер бөлім меңгерушісімен (немесе бастықтың орынбасарымен) бірге құжаттарды электронды пошта арқылы комиссияның қарауына ұсынады.  
  
ЖТМК КОМИССИЯСЫНА ҰСЫНЫЛҒАН ҚҰЖАТТАРДЫҢ ЖИНАҒЫ:       
▪ науқастың жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі
▪ стационарға және (немесе) күндізгі стационарға жатқызу үшін медициналық ұйымға жолдама
▪ амбулаторлық науқасқа медициналық карта немесе стационарға арналған медициналық карта үзіндісі
▪ мамандандырылған мамандардың зерттеулері мен консультацияларының нәтижелері  
  
Комиссия құжаттарды 2 жұмыс күні ішінде қарайды  
  
ЖТМК стационар алмастырушы және стационарлық жағдайда беріледі
  
Ауруханаға жатқызу күнін емхана науқастың құжаттарын алған күннен бастап 2 жұмыс күні ішінде анықтайды  
 Клиника ауруханаға жатқызылған күнді алғаннан кейін науқасқа қай күні туралы хабарлауы тиіс (1 күн ішінде):  
 ✔️ауызша  
 ✔️SMS хабарлама арқылы  
 ✔️«Ауруханаға жатқызу бюросы» порталындағы пайдаланушының шотындағы электронды хабарлама арқылы МАЖ -да  
                                                                                                                                                                                                                                                                                                            
Емхана емделушіге медициналық қызмет көрсетудің тиісті профиліне сәйкес медициналық ұйымды балама таңдау мүмкіндігі туралы хабарлауы тиіс (ЖТМК)

Егер науқас алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін ұйымға хабарласқанда, оның жағдайы 4 -ші санаттағы жедел жәрдем шақырумен байланысты емес деп бағаланса, онда учаскелік дәрігерді / учаскелік медбикені/ фельдшерді үйіне шақыра алады.   
   
Медициналық қызметкерді үйге шақыруды, тіркеу бөліміне, учаскелік медбике немесе фельдшерге ☎️ қоңырау соғу арқылы арқылы рәсімдеуге болады   
   
Жергілікті мейірбикені немесе фельдшерді шақырудың себептері
   
1️⃣ дене температурасының 38° С-тан жоғары көтерілуі   
2️⃣ қан қысымының жоғарылауы   
3️⃣ денсаулыққа қауіпті жағдайлар, аурулар, жарақаттар (есін жоғалтпай, қан кету белгілерінсіз, жағдайдың күрт нашарлауынсыз), медициналық көмек пен үйде кеңес алуды қажет етеді   
   
Жергілікті дәрігерді шақырудың себептері
   
1️⃣ қоңырауды алған кезде МСАК, учаскелік медбике немесе фельдшер дәрігердің қарауын қажет ететін жағдай деп санағанда   
2️⃣ вакцинациядан кейін жағдайдың нашарлауы

Әлеуметтік маңызы бар ауруларды (ӘМА) бақылау науқастың тіркеу орнындағы емханада немесе мамандандырылған орталықтарда жүргізіледі

Туберкулез - туберкулезге қарсы орталықтар
Адамның иммун тапшылығы вирусы (АИТВ) ауруы - СПИД -тің алдын алу және бақылау орталықтары
Созылмалы вирусты гепатит және бауыр циррозы - тіркеу орнындағы емхана / гастро- және гепатология орталықтары
Қатерлі ісіктер - онкологиялық орталықтар
Қант диабеті - тіркеу орнындағы емхана
Психикалық, мінез -құлық бұзылулары (аурулар) - психикалық денсаулық орталықтары
Церебральды сал ауруы - тіркеу орнындағы емхана
Жедел миокард инфарктісі (алғашқы 6 ай) - тіркеу орнындағы емхана
Ревматизм - тіркеу орнындағы емхана
Дәнекер тінінің жүйелік зақымдануы - тіркеу орнындағы емхана
Жүйке жүйесінің дегенеративті аурулары - тіркеу орнындағы емхана
ОЖЖ демиелинизациялық аурулары - тіркеу орнындағы емхана
Жетім аурулары - тіркеу орнындағы емхана

Егер емделушіде анықталған ӘМА бар болса жоспарлы түрде бейінді мамандарға бару, диагностикалық зерттеулер (аспаптық және зертханалық), учаскелік дәрігер мен медбикенің қабылдауы және дәрі -дәрмекпен қамтамасыз ету әлеуметтік ауруларды амбулаторлық деңгейде емдеу тізіміне енгізілген

ТМККК және МӘМС стоматологиялық көмекті барлық азаматтар пайдалана алмайды.
Бұл азаматтардың санаттары Денсаулық сақтау министрінің № 106 бұйрығымен бекітілген:

Шұғыл стоматологиялық көмекті кімдер ала алады:
1) балалар
2) жүкті әйелдер
3) Ұлы Отан соғысының ардагерлері
4) 1, 2, 3 топтағы мүгедектер
5) "Алтын алқа", "Күміс алқаcымен" марапатталған көп балалы аналар
6) атаулы әлеуметтік көмек алушылар
7) зейнеткерлер
8) инфекциялық, әлеуметтік мәні бар аурулармен және айналасындағылар үшін қауіп төндіретін аурулармен ауыратын науқастар
9) мүгедек балаға немесе бірінші топтағы мүгедекке күтімді жасайтын жұмыс істемейтін адамдар жатады

Жоспарлы стоматологиялық көмекті балалар мен жүкті әйелдер алады

✅ Пациенттер шұғыл стоматологиялық көмекті учаскелік дәрігердің жолдамасынсыз ала алады. Міндетті шарт-стоматологиялық клиника ӘМСҚ жеткізушілерінің деректер базасына кіруі тиіс

Созылмалы аурулар бойынша медициналық көмек алу үшін пациенттің диагнозы болуы керек. Медициналық қызметтердің көлемі және олардың кезеңділігі ҚР ДСМ № 149 бұйрығымен бекітілген. Осы бұйрықта созылмалы аурулар 3 топқа бөлінеді, бұл 
 
1. ТМККК шеңберінде тіркелген емханада байқалатын созылмалы аурулар. Бұған созылмалы жұқпалы аурулар, қан және гемопоэтикалық органдардың аурулары, қан айналымы жүйесінің аурулары, тыныс алу органдарының, ас қорыту органдарының, тірек-қимыл жүйесі мен дәнекер тінінің, эндокриндік жүйенің аурулары, тамақтану және метаболикалық бұзылулар, жүйке жүйесінің аурулары, генитурарлы жүйе, сондай-ақ перинаталды кезеңдегі  
жеке жағдайлар және туа біткен ауытқулар (даму ақаулары), деформациялар және балалардың хромосомдық бұзылулары 
 
2. ТМККК шеңберінде бейінді мамандар байқайтын созылмалы аурулар. Бұл аурулардың 37 тобы кіреді, олардың ішінде инфекциялық аурулар, қатерлі және қатерсіз ісіктер, эндокриндік және неврологиялық, травматологиялық бейіндегі аурулар және т. б. 
 
3. ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде консультациялық-диагностикалық орталықтарда (мамандандырылған медициналық ұйымдарда) бейінді мамандардың байқайтын созылмалы аурулары мен жағдайлары жатады. Бұған қан және қан түзетін органдардың аурулары, жұқпалы және паразиттік аурулардың салдары, эндокриндік жүйенің аурулары, тамақтанудың бұзылуы және метаболикалық бұзылулар, генитурарлы, жүйке жүйесінің аурулары, көз аурулары, есту, тыныс алу және ас қорыту жүйесі, қан айналымы жүйесі, тері аурулары, тері астындағы тіндер және тірек-қимыл жүйесі, зақымдану кіреді. перинаталдық кезеңде, көздің, құлақтың, бет пен мойынның туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері), жарақаттар, ағзалар мен тіндерді транспланттаудан кейінгі жай-күйлері жатады

Алғашқы екі тізбеге кіретін аурулар бойынша медициналық көмекті ауру анықталған жағдайда МӘМС-те сақтандырылмаған пациент те ала алады. Созылмалы аурулардың үшінші тобында медициналық көмек алу үшін пациентте міндетті түрде сақтандырылу мәртебесі болуы тиіс
 
Созылмалы ауру бойынша диагнозды растайтын медициналық құжаттары бар учаскелік дәрігер немесе профильді маман белгілей алады. Диагнозды белгілеу үшін пациентте диагностикалық зерттеулердің нәтижелері, профильді маманның қорытындысы немесе ауру бейіні бойынша науқастың картасынан үзінді (егер сіз ауруханаға жатқызылған болсаңыз) болуы тиіс

Сақтандыру медицинасы сіздің қарамағыңыздағы жұмыскерлердің тапқан табысына қарамастан медициналық көмектің барлық түрлерін алуына мүмкіндік береді. Оның ішінде жоспарлы стационарлық көмек те, дәрі-дәрмекпен қамту да, жоғары мамандандырылған медициналық қызмет түрлері мен оңалту да, диагностикалық-консультациялық көмек те, медбике күтімі мен паллиативтік көмек те бар.  Мәселен, егер сіздің қарамағыңыздағы жұмыскер ауыр сырқатқа шалдықты делік. Қымбат ем-дом жасау қажет болғандықтан, ол ұзақ уақыт сырқатына байланысты демалыс алуға мәжбүр болады. Бағасы шарықтап тұрған медициналық қызмет құнын өтеуге мүмкіндігі болмағандықтан жұмыс беруші мен еңбек ұжымынан көмек сұрайды. Бұл барлық тараптардың шығынын арттыратыны сөзсіз. Әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде сырқатты емдеу, күту мен оңалтуға кететін шығындарды Медициналық сақтандыру қоры өз мойнына алады. Сонымен қатар, жұмыс берушілер мен жұмыскерлердің жарналары бірінші кезекте денсаулық сақтау жүйесіндегі бастапқы бөлікті (звеноны) кеңейтуге, ауруханаға түсу фактілерін төмендету мақсатындағы профилактикалық шараларды арттыруға жұмсалады. Нәтижесінде тиімді емханалық-амбулаториялық көмек есебінен жұмыскерлердің жұмыстан қалу уақыты азаяды. Өкінішке орай, қазір нарықтағы жұмыс берушілердің бәрі бірдей жұмысшыларына әлеуметтік пакет, соның ішінде медициналық сақтандыру қызметін ұсына алмайды. Оны тек жоғары білікті мамандарды тартудағы басымдық ретінде пайдаланатын ірі компаниялар саны шектеулі ғана. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру енгізілгеннен кейін аталған әлеуметтік пакет еңбек нарығына қатысушылардың бәріне қолжетімді болмақ. Бұл өз кезегінде кадр мәселесін шешіп береді. Мысалы, экономикасы дамыған, еңбек өнімділігі жоғары елдер міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне басымдық береді. Себебі, сақтандырудың бұл үлгісі шығындарды қысқартып, өндіріс көлемі мен кәсіпорынның табысын арттыру арқылы бизнеске экономикалық пайда әкеледі. Медициналық сақтандыру жүйесінің негізгі  артықшылығы – жұмыскердің еңбекке уақытша жарамсыздығынан туындайтын өндірістік шығындарды қысқартуға мүмкіндік беретіндігінде. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстанда жыл сайын 2,6 млн. астам адам жұмысқа уақытша қабілетсіздігіне байланысты еңбекке жарамсыздық парақтарын алады екен. Әр жұмыскердің күн сайын 12,6 мың теңгенің өнімін өндіретінін (немесе қызметін көрсететінін) ескерсек, жұмыс берушілердің жыл сайынғы шығыны 370 млрд. теңгеге жуықтайды. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру шеңберінде сапалы алғашқы көмек алу, қажетті дәрі-дәрмектермен қамтамасыз ету, еліміздегі үздік клиникаларда тиімді емделу және қымбат бағалы операциялар жасату мүмкіндігі жұмыс істейтін әр азаматтың денсаулығын сақтауға, еңбекке жарамсыздық қағаздарының мерзімін қысқартуға және жұмыс берушілердің шығындарын азайтуға ықпал етпек.

Міндетті медициналық сақтандыру туралы заңға ұсынылып отырған түзетулерге сәйкес, жұмыс берушілердің ай сайын Қорға аударатын жарналарының көлемі мынадай болмақ:

• 2017 жылғы 1 шілдеден бастап – әр жұмыскердің табысының (еңбекке ақы төлеу қорының қаражатынан) 1 %;
• 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – әр жұмыскердің табысының (еңбекке ақы төлеу қорының қаражатынан) 1,5 %;
• 2020 жылғы 1қаңтардан бастап – әр жұмыскердің табысының (еңбекке ақы төлеу қорының қаражатынан)  2%;
• 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап – әр жұмыскердің табысының (еңбекке ақы төлеу қорының қаражатынан) 3%.

Мамандар болжамынша, 2018 жылы орташа айлық жалақы 152 106 теңгені құрауы тиіс, 2018 жылдың 1 қаңтарынан жұмыс беруші Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына ай сайын 2 281,6 теңге немесе өз қаражаты есебінен сол соманың 1,5%-ын  аударады.  

Жұмыс берушінің жарна төлеу тәртібі Зейнетақы қорына жарна аудару тәртібіне ұқсас. Жұмыс беруші әр есептік айдың 15-іне дейін өз қызметкерлеріне аударылған жарна жөнінде мәлімет беруі тиіс.

Төлемді кез келген екінші деңгейлі банктер немесе Қазпочта бөлімшелері арқылы «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының шотына аударуға болады (басқа да әлеуметтік төлемдермен қатар). Жұмыс берушілер үшін төлем белгілеу коды (ТБК) – 121.  

Одан әрі мемлекеттік корпорация Медициналық сақтандыру қорына төлемдерді өзі бөледі. Кейде жарна аударып жіберген кезде қателіктер болып жатады: ЖСН не ТӘА қате көрсету, мөлшерлемені қате ұстап қалу, есептеу базасының 15 ең төменгі айлық жалақыдан жоғары асып кетуі мүмкін, төлем өңделгеннен кейінгі 2-3 жұмыс күні ішінде тексеру қажет.

Сонымен қатар, жұмыс беруші 2019 жылдан бастап қарамағындағы жұмыскердің айлық жалақысынан 1 %, 2020 жылдан бастап 2 % ұстап, Қорға аударып отырады. Аударым/жарна төленетін ай сайынғы табыс ең төменгі жалақының 15 еселенген сомасынан аспауы тиіс (2017 жылы – 366 885 теңге).

Табыстың мынадай түрлерінен сақтандыру төлемдері мен жарналар алынбайды:

• қызмет бабындағы іс-сапарларға төленетін өтемақы және қызмет бабына қарай;
• барып-келіп істейтін жұмыстар үшін төленетін жол шығыны;
• далалықта жұмыс істейтін жұмыскерлерге төленетін қосымша ақы;
• жұмыскерлерді жеткізуге, оқу мен оқу құралдарының ақысын төлеуге және бюджет есебінен алынатын өтемақыға қатысты шығындар;
• еңбек демалысына қосымша сауықтыру үшін төленетін жәрдемақы, медициналық қызмет ақысына арналған төлемдер, бала туғанда, (жақыны) қайтыс болғанда берілетін 8 төменгі айлық жалақы шеңберіндегі көмек ақша;
• стипендия;
• сақтандыру сыйақысы.

Жұмыс беруші әлеуметтік жағынан аз қамтылғандар санатына жататын жұмыскерлер  үшін, сондай-ақ, әскерилер, арнайы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдарының қызметкерлері үшін жарна төлеуден босатылады.

Жұмыс беруші қарамағындағы жұмыскерлер үшін жарнаны және/немесе аударымдарды ай сайын аударып отырады.

Есептелген аударымдарды және/немесе жарналарды заңды тұлғалар  Мемлекеттік корпорация арқылы Қордың шотына әр есептік айдың 25-інен кешіктірмей аударылады.

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 16 қарашадағы №405-V "міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Заңының (МӘМС туралы Заң) 14-бабының 1-тармағына сәйкес жұмыс беруші МӘМС аударымдарын төлеуші болып есептеледі. Осы баптың 2-тармағында жарналарды төлеушілер жалдамалы қызметкер, жеке кәсіпкерлер, азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша табыс алатын жеке тұлғалар болып табылады. Егер сіз жеке кәсіпкер (ЖК) болсаңыз, онда МӘМС туралы заң бойынша сізде ЖК ретінде өзіңіз үшін жарна төлеу бойынша міндеттеріңіз бар, 2021 жылы олардың мөлшері 2975 теңгеге тең, бұл 1,4 ЕТЖ-ның 5% - ы. Төлемді банктің немесе "Қазпочтаның" кез келген бөлімшесі арқылы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясының шотына (басқа да әлеуметтік төлемдермен қатар) жеке кәсіпкерлер мен азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыс істейтін жеке тұлғалар үшін төлем белгілеу кодын (ТБК) көрсете отырып, 122 төлеуге болады. Бұдан әрі Мемлекеттік корпорация медициналық сақтандыру қорына төлемдерді өзі бөледі. Сондай-ақ, 2-3 жұмыс күні ішінде қаражаттың қайтарылуын тексеру қажет. Төлемдерді Жөнелту кезіндегі барынша ықтимал қателер: ЖСН немесе толық аты - жөні қате көрсетілуі, қате есептелген мөлшерлемелер және аударым базасының 15 ЕТЖ-дан асып кетуі. Сондай-ақ, егер ЖК-де жалдамалы жұмыскерлер болса, онда олар үшін жұмыс беруші ретінде жұмыскерлердің жалақысының 2% мөлшерінде аударымдар жасау және олардың жалақысынан жалақы мөлшерінің 2% мөлшерінде жарналарды ұстап қалу қажет екенін ұмытпаған жөн

Жұмыскерлер үшін қарастырылған аударым мөлшері 2017 жылғы 1 шілдеден бастап – әр жұмыскердің табысының 1 %, 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – 1,5 %, 2020 жылғы 1қаңтардан бастап – 2%, 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап – 3%.

Жалдамалы жұмыскер үшін қарастырылған аударым мөлшері 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап – 1 %, 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап – 2%.

Жұмыс беруші еңбек келісімшарты бойынша жұмыс істейтін әрбір жалдамалы жұмыскер үшін заң жобасына сәйкес ай сайын былайша жарна есептеп, аударуы тиіс:

- 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап, жеке кәсіпкердің табысы есебінен,  МӘМС-ға  есептелген табыстың 1% мөлшерінде жарна аударады.   Мысалы: 2017 жылдың шілде айына жұмыскерге 60 000 теңге сомасында айлық жалақы есептелген, шілде айына

МӘМС-ға аударылатын жарна сомасы 600 теңгені құрайды (формула – 60 000 теңге х 1%).

- жұмыскер МӘМС-ға  2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап, жалдамалы жұмыскердің айлық жалақысынан ұстап қалу арқылы, есептелген табыстың 1% мөлшерінде жарна аударады. Мысалы: 2019 жылдың қаңтар айынан жұмыскерге 60 000 теңге сомасында айлық жалақы есептелген, оның шілде айына МӘМС-ға аударатын жарна сомасы 600 теңгені құрайды (формула – 60 000 теңге х 1%). 

Әр жұмыскер үшін осылай.

Егер ЖК өз қызметін тоқтатса, кәсіпкердің басқа кіріс көзі болмаса, онда азамат басқа тұлға (белсенді емес тұрғындар) ретінде 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап ТАЖ-ның 5% төлейді.

Егер бұрынғы немесе қызмет етіп тұрған кәсіпкер  тұрғындардың жеңілдік санатына кірсе, онда бірінші кезекте, 14 жеңілдік санатына жататын адам ретінде 2018 жылдың 1 қаңтарынан мемлекет есебінен жарна төленеді. Мұндай жағдайда жеке кәсіпкердің өзі ешнәрсе төлемейді.

Шаруашылық басшысы – ЖК. Бұл дегеніңіз, 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап ол өзі үшін 2 ТАЖ 5% мөлшерінде жарна төлейді деген сөз.

Егер шаруа қожалығының мүшелері болса, және олар ЖК болмаса, онда олар 2018 жылдың 1 қаңтарынан 5% мөлшерінде өз беттерінше жарна төлеулері тиіс.

Егер ШҚ-ның жалдамалы жұмыскерлері болса, онда жұмыс беруші ретінде олар үшін шаруа қожалықтары 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап есептеу объектісінен – жұмыскер табысынан, бірақ 15 еселік мөлшердегі төменгі айлық жалақыдан жоғары асырмай, өз жұмыскерлері үшін жарна төлейді.

Маусымдық жұмыскерге жалақы нақты айға төленеді, сондықтан да жарнаны сол ай үшін аударады.

Егер аталған санаттағы азаматтардың одан әрі жұмысы болмаса, олар басқа санаттағы тұлғаларға жатқызылады және өз бетінше сақтандыру жарнасын төлеуге міндеттеледі: 2018 жылдың 1 қаңтарынан ТАЖ-ның  5% мөлшерінде. Есіңізге саламыз, оларда, соңғы жарна төлеген уақыттан бастап үш ай бойы медициналық көмек алу мүмкіндігі сақталады.

Базарлардағы саудагерлер, егер олар жеке кәсіпкер ретінде тіркелмеген болса, жарнаны халықтың экономикалық белсенділігі төмен бөлігінің өкілі ретінде төлейді. Бұл топтағылардың ай сайынғы жарнасы төменгі айлық жалақының 5 пайызын құрамақ.

Егер саудагер жалданып жұмыс істейтін болса (базардағы саудагерлер) жарна жұмыс беруші төлейтін табыс деңгейінде есептеледі.

Егер өзі не жалдамалы жұмыскерлері, немесе бухгалтері төмендегі санаттардың біріне жататын болса, жеке кәсіпкер жарна төлемейді:

1) Балалар (18 жасқа дейінгі);

2) Зейнетақы алушылар, оның ішінде Ұлы Отан соғысы қатысушылары және мүгедектері;

3) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған, немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, сондай-ақ І және ІІ дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталған көп балалы аналар;

4) Орта, техникалық және кәсіби, орта білімнен кейінгі, жоғары білім, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысанында білім алып жатқан адамдар.

Бухгалтерлік қызмет (немесе басқа қызметтер) көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы келісімшарт жасасқан жеке тұлға үшін жеке кәсіпкер 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап, келісімшарт сомасының 5% мөлшерінде есептеп, жарна аударуға міндетті. Мысалы: шілде айына бухгалтермен 20 000 теңгеге шарт жасалса, төленетін жарна сомасы 1000 теңгені құрайды (формула: 20 000х5%).

Төлеушілердің аталған санаттары жеке кәсіпкерлер төлейтін төлем механизмі бойынша, 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап ТАЖ 5% мөлшерінде немесе 2446 теңге жарна аударады.

Ия, әрине, олар жасай алады. Әлеуметтік медициналық сақтандыру сіздің қызметкерлеріңізге жоғары мамандандырылған медициналық көмек алуға мүмкіндік береді, оның құны жұмыс беруші де, қызметкерлердің өздері де жасаған төлемдер сомасынан едәуір асып кетуі мүмкін.

МӘМС жүйесінің ынтымақтастығы мен әділдігі қағидаттары жүйеге қолда бар кірістен жарналар төлеуді және жарналардың мөлшеріне қарамастан қажетті көлемде медициналық көмек алуды көздейді.

Қор арнайы сауал негізінде сіздің қарамағыңыздағы қызметкерлердің мәртебесі (сақтандырылған немесе сақтандырылмаған) мен сұралып отырған уақыт аралығында төленген сома туралы ақпарат береді.

Сонымен қатар, жұмыс беруші Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының қызметіне қоғамдық бақылау жүргізу процесіне қатыса алады. Оның мынадай жолдары бар:

• Қордың қоғамдық кеңесіне мүше болып – оның қызметінің ашықтығын қамтамасыз етуге атсалысу;
• Кәсіби қауымдастыққа мүше болып – стандарттарды қарауға және тарифтерді бекітуге қатысу.

Маусымдық жұмыстармен айналысатын азаматтар үшін жарнаны жұмыс беруші төлейді. Ал, табыс тоқтаған кезең үшін Әлеуметтік сақтандыру қорына екінші деңгейлі банктер немесе Қазпошта бөлімшелері арқылы өз бетінше төлеуіне болады. Жарна мөлшері – төменгі айлық жалақының 5%.

Жоқ, таңдай алмайсыз. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде әр адам қызмет көрсететін ұйымды өзі таңдайды.

Жұмыс беруші медицина ұйымын ерікті сақтандыру жүйесінде ғана таңдай алады.

Жұмыс берушілер өз қарамағында жұмыс істейтін қызметкерлер үшін ерікті медициналық сақтандыру (ЕМС) келісімшарттарын бекітеді. Жұмыскер ерікті сақтандыру пакеті шеңберінде медициналық көмектің белгілі бір көлемін ғана ала алады. Ол бойынша жұмыс беруші аударған ақшадан (лимиттен) тыс қосымша қызмет түрлері көрсетілмейді. Ал, міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетілетін медициналық көмек көлемі мен сомасы шектелмейді.

Сонымен қатар, жұмыс беруші мен жұмыскердің келісімі бойынша ЕМС келісімшартына міндетті әлеуметтік сақтандыру пакетіне кірмейтін қызметтер тізімін енгізуге болады. Міндетті сақтандыру пакетіне кірмейтін медициналық қызмет түрлерін ЕМС арқылы алуға болады. Мысалы: ересектерге арналған стоматология, зиянды өндіріс орындарында жұмыс істейтін қызметкерлерді міндетті медициналық тексеруден өткізу, санаторлық-курорттық ем, косметология т.б.

Оған қоса, ЕМС жүйесінде жеке меншік клиникалар тарапынан көрсетілген қызмет ақысын өсіріп көрсету қаупі жоғары. Бұл жұмыс берушінің күтілмеген шығындарын арттырады. Сондай-ақ, ерікті медициналық сақтандыру жүйесінде тапсырыс берушінің (жұмыс берушінің) көрсетілген қызмет сапасын бақылау тетігі жоқ. Міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде Қор медициналық қызмет сапасын бақылайды, сақтандырылған азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғайды.

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жарнаны міндетті төлеу және мемлекет, жұмыс беруші мен азаматтардың ортақ жауапкершілігі принципіне негізделген.

Өкінішке орай, табысын жасыру және «көлеңкелі» тәсілмен жалақы беру үрдісі, салықтан жалтару тәсілі кез-келген экономикада кездеседі. Салық органдары тарапынан бұл проблеманы шешудің әртүрлі тәсілдері мен жолдары қарастырылған.

Біріншіден, жұмыскер медициналық ұйымға электронды жүйе арқылы хабарласқан кезде жұмыс беруші жасаған аударымдар (2017 жылдан бастап) мен жұмыскердің өз жарнасы (2019 жылдан бастап) салыстырылады, олардың қаншалықты дер кезінде аударылғаны тексеріледі. Жұмыскер сол арқылы жұмыс берушінің аударымдарын бақылай алады.

Екіншіден, салық органдары Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына аударылған жарналар туралы декларация қабылдайды. Сол декларация негізінде қарыз (берешек) өндіріледі.

Қазіргі таңда экономикалық жағдай едәуір жақсарды. Отандық кәсіпорындарда 6,5 млн астам адам жұмыс істейді. Жұмыс берушілер Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына ай сайын 53 млрд теңге төлеп отыр. Ал, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына өз қызметкерлері үшін 23 млрд теңге аударады. Осы жерде халықтың экономикалық белсенділігі төмен тобын сақтандыруды мемлекет өз мойнына алып отырғанын атап өту қажет. Сол арқылы үкімет енгізіліп отырған медициналық сақтандыру жүйесінің тұрақты қызмет етуіне жағдай жасамақ.

Экономикадағы салық пен алым жинау жүйесі – мемлекеттің ауқаттылардан бастап ауқаты аздардың кірістерін әділетті бөлу құралы. Сонымен бірге, ресми табыстарын қысқартуға және жасыруға деген ұмтылыстарын азайту тетіктері қолданылуда. Бұл әдетте, табыстардан алынатын алымдардың жоғары мөлшерін шектеп, табыстың шамамен 2-3 еселік мөлшерінде белгіленеді. МӘМС жүйесінде аударымдар мен жарналар мөлшерін белгілегенде де осындай тетік қолданылады,  ол ел экономикасындағы орташа айлық жалақының 2,5 еселік мөлшеріне тең.

Мемлекеттік кірістер (салық комитеті) органдары аударымдар мен жарналардың уақытылы және толық аударылуына бақылау жүргізеді.

Егер жеке кәсіпкер аударымдар мен (немесе) жарналар төлеуден жалтарса, онда Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 92-1 бабына сәйкес, мынадай тәртіпте әкімшілік жауапкершілік қарастырылған:

1. Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қорының және "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясының Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасында белгiленген мерзiмдерде әлеуметтiк төлемдердi төлемеуi лауазымды адамдарға отыз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.

2. Әлеуметтік аударымдарды төлеушінің:

1) Әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлетiн мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылардың тiзiмдерiн мемлекеттік кіріс органына ұсынбауы;

2) Әлеуметтiк аударымдарды төлемеу (аудармау), уақытылы және (немесе) толық төлемеуі (аудармау);

3) Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасында көзделген жағдайларда мемлекеттік кіріс органдарының өкiмiмен касса бойынша барлық шығыс операцияларын тоқтатпауы түрiнде жасалған Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасында көзделген мiндеттердi орындамауы не тиiсiнше орындамауы ескерту жасауға әкеп соғады.

3. Осы баптың екiншi бөлiгiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған іс-әрекеттер жеке нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, адвокаттарға, шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – төленбеген (аударылмаған), уақытылы және (немесе) толық төленбеген (аударылмаған) әлеуметтiк аударымдар сомасының жиырма, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – отыз, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерiне елу пайызы мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.

Мұндай жағдайларда уақытша еңбекке жарамсыздық бойынша есептелген әлеуметтік жәрдемақы табыс көзі саналады.

Жоқ, жұмыскерлері медицина ұйымдарының көмегіне жүгінбеген жұмыс берушінің аударған аударымдары қайтарылмайды. Бұл ортақ жауапкершілік пен теңдікке негізделген әлеуметтік сақтандыру жүйесінің негізгі қағидаттарына (принциптеріне) қайшы келеді. Төленген қаражат осы аралықта сырқаттанып, медициналық көмекке жүгінген сақтандырылған азаматтардың еміне жұмсалады.

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі мемлекет, жұмыс беруші мен азаматтардың ортақ жауапкершілігіне негізделген.

Заңға сәйкес, сақтандырылған азамат мәртебесін алу үшін өткен 12 айдың берешегін өтеу қажет. 3 ай берешегі бар азаматтың МӘМС пакеті аясында медициналық көмек алу құқығы сақталады.

Қолданыстағы заңда ынталандыру төлемдерін төлеу немесе ынталандыру шараларын ұсыну нормалары қарастырылмаған.

«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» заңға сәйкес, барлық азаматтар сақтандыру жарнасын төлеуге міндетті. Сіздің кәсіпорындағы санитарлық-медициналық бөлімшеге келер болсақ, бөлімше Қор жариялаған емханалық-амбулаториялық, санитарлық көмек көрсету жөніндегі конкурстарға қатысып, қосымша табыс табуына болады.

Үкіметтік емес ұйымдардың (ҮЕҰ) қызметкерлері жалдамалы жұмыскерлер қатарына жатады, медициналық сақтандыру аударымдары мен жарналарын ҮЕҰ әкімшілігі аударады.  Егер, ҮЕҰ қызметкері мемлекет жарна төлейтін тұлғалар санатына жататын болса, онда ҮЕҰ мұндай жұмыскерлер үшін аударымдар мен жарналар төлеуден босатылады.

Мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және отбасы мүшелеріне медициналық көмек көрсету туралы хаттаманың (ЕАЭО туралы шартқа № 30 қосымша) 4 және 5-тармақтарына сәйкес мүше мемлекеттер өз аумағында мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және отбасы мүшелеріне жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтарына ұсынылатын тәртіппен және шарттарда шұғыл және кезек күттірмейтін нысандарда тегін алу құқығын береді. Медициналық сақтандыру полисінің бар-жоғына қарамастан, бұл адамдарға шұғыл және шұғыл көмек тегін көрсетіледі. Емделушінің өміріне немесе айналасындағылардың денсаулығына тікелей қауіп төнгеннен кейін емдеуді жалғастырған жағдайда көрсетілген қызметтердің нақты құнын төлеуді тікелей пациент немесе жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден тарифтер немесе шарттық бағалар бойынша жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2011 жылғы 30 қыркүйектегі № 665 бұйрығымен бекітілген көшіп келушілерге медициналық көмек көрсету қағидасының 10-тармағына сәйкес ТМККК шеңберінде көшіп келушілерге аурулар тізбесіне сәйкес айналасындағыларға қауіп төндіретін қатты аурулар кезінде тегін медициналық көмек көрсетіледі. Қалған жағдайларда медициналық көмек ақылы негізде көрсетіледі. ЕАЭО - дан келген еңбекші көшіп-қонушылар үшін ТМККК шеңберіндегі медициналық көмектің көлемі ЕАЭО туралы шартта айқындалған, яғни оларға шұғыл және шұғыл медициналық көмек көрсетіледі. Бұдан басқа, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 1 сәуірдегі № 194 (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 11 маусымда № 11317 болып тіркелген) "Қазақстан Республикасының аумағында тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар қоршаған ортаға қауіп төндіретін жіті аурулардың тізбесін бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, шетелдіктер айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде медициналық көмек ала алады, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар " (19 инфекциялық ауру). Дифтерия Қызылша Қызамық Көкжөтел Скарлатина Желшешек Эпидемиялық паротит А, В С Паратифтері Полиомиелит Тұмаудың атипті түрлері Менингококк инфекциясы Тырысқақ Іш сүзегі Туберкулез (туберкулез микобактериясының болуына қақырық жағындысын екі рет конверсиялауға жеткенге дейін бактерия бөлетін өкпе туберкулезі; науқастың өміріне қауіп төндірмейтін жағдайға жеткенге дейін және туберкулез микобактериясының болуына қақырық жағындысын екі рет конверсиялауға жеткенге дейін туберкулездің жіті прогрессивтік нысандары (менингит, милиарлық туберкулез); медициналық сүйемелдеусіз өз бетінше қозғалуға мүмкіндік беретін жағдайға жеткенге дейін жұлын функциясы бұзылуымен асқынған омыртқа туберкулезі) Күйдіргінің өкпе түрі Оба Геморрагиялық вирустық қызба А, Е вирустық гепатиттері Безгек

"МӘМС туралы" Заңның 2 және 3-тармақтарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер, сондай-ақ оралмандар МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады. Халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын шетелдіктер мен олардың отбасы мүшелері МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттер атқарады. Бірге тұратын жұбайы (зайыбы) және балалары шетелдіктердің отбасы мүшелері болып табылады. ЕАЭО туралы шарттың 98-бабының 3-тармағына сәйкес мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен отбасы мүшелерін әлеуметтік қамсыздандыру (зейнетақыдан басқа) жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтары сияқты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады. ЕАЭО туралы шарттың 96-бабы 5-тармағының тоғызыншы абзацына сәйкес, әлеуметтік қамсыздандыру - бұл еңбекке уақытша қабілетсіздік жағдайына және анаға байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты және уақытша тұратын ЕАЭО шарты мемлекетінің азаматтары-шетелдіктер мен оралмандар үшін олардың жұмыс берушілері көрсетілген шетелдіктердің МӘМС жүйесінде медициналық көмек алуы үшін МӘМС-ке аударымдар төлеуге міндетті. Жұмыс берушілердің қорға төлеуге жататын аударымдары мынадай мөлшерде белгіленеді: - 2017 жылғы 1 шілдеден бастап-қызметкерге есептелген табыстардың 1 пайызы; - 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап - қызметкерге есептелген табыстардың 1,5 пайызы; - 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - қызметкерге есептелген табыстардың 2 пайызы; - 2022 жылдың 1 қаңтарынан бастап - қызметкерге есептелген табыстың 3 пайызы.

"МӘМС туралы" Заңның 2 және 3-тармақтарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер, сондай-ақ оралмандар МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады. Халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын шетелдіктер мен олардың отбасы мүшелері МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттер атқарады. Бірге тұратын жұбайы (зайыбы) және балалары шетелдіктердің отбасы мүшелері болып табылады. ЕАЭО туралы шарттың 98-бабының 3-тармағына сәйкес мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен отбасы мүшелерін әлеуметтік қамсыздандыру (зейнетақыдан басқа) жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтары сияқты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады. ЕАЭО туралы шарттың 96-бабы 5-тармағының тоғызыншы абзацына сәйкес, әлеуметтік қамсыздандыру - бұл еңбекке уақытша қабілетсіздік жағдайына және анаға байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру. ЕАЭО туралы шарттың 96 - бабы 5-тармағының тоғызыншы абзацына сәйкес еңбек қызметі-бұл еңбек шарты негізіндегі қызмет немесе осы Мемлекеттің заңнамасына сәйкес жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағында жүзеге асырылатын азаматтық-құқықтық шарт негізінде жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) жөніндегі қызмет. Егер шетелдік-ЕАЭО шартына қатысушы мемлекеттің азаматы Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын немесе оралман болып табылса, онда ол Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты, оның ішінде МӘМС-ке жарналарды төлеу жөніндегі міндеттерді атқарады. МӘМС жүйесі мемлекеттің, жұмыс берушілер мен азаматтардың ортақ жауапкершілігі қағидатына негізделгенін ескере отырып, басқа да еңбек етуші шетелдіктер-ЕАЭО шартына қатысушы мемлекеттердің азаматтары, оның ішінде азаматтық-құқықтық шарт негізінде қызметті жүзеге асыратын азаматтар және олардың отбасы мүшелері, сондай-ақ МӘМС-ке жарналарды Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең төлеуге міндетті. Жұмыскерлердің қорға төленуге жататын жарналары мынадай мөлшерде белгіленеді: - 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап-жалақының 1 пайызы; - 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - жалақының 2 пайызы. Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша табыс алатын жеке тұлғалардың жарналары 2017 жылғы 1 шілдеден бастап осындай шарт бойынша алынатын табыстың 5 пайызы мөлшерінде белгіленеді. ЕАЭО туралы шартқа қатысушы мемлекеттер азаматтарының шетелдік еңбекшілердің отбасы мүшелерінің жарналары 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап ең төменгі жалақы мөлшерінің 5 пайызы мөлшерінде белгіленеді.

"МӘМС туралы" Заңның 5-бабының 1-тармағына сәйкес Қорға аударымдар және (немесе) жарналар төлеу жүзеге асырылған, сондай-ақ Заңның 28-бабының 7-тармағына сәйкес қорға жарналар төлеуден босатылған тұлғалардың МӘМС жүйесінде медициналық көмекке құқығы бар.

"МӘМС туралы" Заңның 2 және 3-тармақтарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ оралмандар МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады.

Халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын шетелдіктер мен олардың отбасы мүшелері МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттер атқарады. Бірге тұратын жұбайы (зайыбы) және балалары шетелдіктердің отбасы мүшелері болып табылады. ЕАЭО туралы шарттың 98-бабының 3-тармағына сәйкес мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен отбасы мүшелерін әлеуметтік қамсыздандыру (зейнетақыдан басқа) жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтары сияқты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады. ЕАЭО шартының 96 - бабы 5-тармағының тоғызыншы абзацына сәйкес әлеуметтік қамсыздандыру-бұл еңбекке уақытша қабілетсіздік жағдайына және анаға байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру. Шетелдіктер-Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты және уақытша тұратын ЕАЭО туралы шартқа қатысушы мемлекеттердің азаматтары мен оралмандар МӘМС жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты шарттарда медициналық көмек алуға құқылы болады.