.png)
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық кеңесінің отырысында Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының 2022 жылғы қызметінің қорытындысы бойынша есеп ұсынылды.
Медициналық көмекті қаржыландырудың негізгі көрсеткіштері және көрсетілген қызметтер көлемінің ұлғаюы, сондай-ақ МӘМС жүйесін жетілдіру жөніндегі шаралар туралы қоғамшыларды ӘлМСҚ басқарма төрағасы Сәбит Ахметов хабардар етті.
С. Ахметовтің айтуынша, МӘМС енгізудің 3 жылында денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру көлемі 2,5 есеге – 1 трлн теңгеден 2,5 трлн теңгеге дейін ұлғайды. Осы инфузиялардың арқасында бір тұрғынның денсаулығына жұмсалатын шығыстар іс жүзінде 2,5 есеге - 55,8 мың теңгеден 138 мың теңгеге дейін өсті.
Бұл ретте қосымша қаражат бұрын қаржыландыру тапшылығын бастан өткерген медициналық көмектің жекелеген түрлеріне бағытталды. Мысалы, кардио және нейрохирургия, ЭКҰ, трансплантология сияқты жоғары технологиялық медициналық қызметтерді қаржыландырудың көлемі 3,5 есеге (2019 жылғы 22,9 млрд теңгеден 2023 жылы 82,3 млрд теңгеге дейін), медициналық оңалту және консультациялық-диагностикалық көмек 12,5 есеге (25 млрд теңгеден 317,4 млрд теңгеге дейін), оңалту- 6 млрд теңгеден 76,4 млрд теңгеге дейін ұлғайды.
МӘМС жүйесінде жыл сайын жеке меншік нысаны бар медициналық қызмет көрсетушілердің үлесі артып келеді. 2023 жылы медициналық сақтандыру қоры 1 928 жеткізушімен 4 578 шарт жасасты, оның 63%-ы жеке клиникалар.
Амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету тізіміне енгізілген нозологиялардың саны 4 есе өсті (2019 жылғы 45 позициядан 2023 жылы 126 позицияға дейін), ал қаржыландыру 2,5 еседен астам (2019 жылғы 82 млрд-тан 2023 жылы 226 млрд-қа дейін) өсті.
Бұдан әрі ӘлМСҚ басшысы Қоғамдық кеңес мүшелерін МӘМС жұмысын жақсартуға бағытталған шаралармен таныстырды.
Ол қазіргі проблемаларды ескере отырып, жаңа шешімдер іске асырылатын үш негізгі бағытты атап өтті.
Біріншіден, жоспарлау, сатып алу, мониторинг және төлем, сондай-ақ тариф белгілеу жүйесін цифрландыру мәселелерін қоса алғанда, Қор қызметін цифрландыру. Бұл жұмысты ҚР ДСМ Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігімен және Қормен бірлесіп Е-Денсаулық Бірыңғай АТ-платформасын іске асыру шеңберінде бастады.
Екіншіден, бұл ТМККК және МӘМС пакеттерінің аражігін ажырату. Медициналық көмектің негізгі түрлері (консультациялық-диагностикалық қызметтер, стационарлық көмек) екі пакетте де көзделген. Денсаулық сақтау министрлігі Қормен бірлесіп экономикалық саясат жөніндегі кеңестің (ЭСК) шешімі шеңберінде медициналық көмек түрлерін нақты ажырату бойынша жұмыс жүргізуде.
Үшіншіден, бұл медициналық көмек көрсету сапасының толыққанды мониторингін қамтамасыз ету. Медициналық қызметтерді мониторингпен 100% қамту міндеті тұр.
Қор басшысының баяндамасының қорытындысы бойынша Қоғамдық кеңес мүшелері МӘМС жүйесінің одан әрі жұмыс істеуіне қатысты көзқарастарымен бөлісті.
«Қор - бұл қанша жұмыс істесе де, әрқашан сынға ұшырайтын құрылым. Сұрақ басқаша: қалай көмектесуге болады, бәрін сәйкестендіру үшін жүйелік мәселелерді қалай шешуге болады? қанағаттанған да, қанағаттанбаған да клиникалар бар, бірақ сонымен бірге олардың ешқайсысы Қормен келісімшартты бұзған жоқ, демек, бәрі белгілі бір дәрежеде бәріне сәйкес келеді және бәрі бәріне риза. Мен Қорды қорғау үшін айтпаймын, бірақ медициналық сақтандыру тарихы ғасырлар бойы қалыптасып келе жатқанын түсіну керек. Қазір азаматтарға әлеуметтік кепілдіктер қажет, біріншіден, олардың конституциялық құқықтары бойынша, екіншіден, аударымдары бойынша. Бюджет, әрине, қанағаттандырмайды, бірақ бүкілі Қорға байланысты емес»,-деді «Іргелі және клиникалық медицина академиясы»ҚБ вице-президенті Нұрлан Жайнақбаев.
Ол Қоғамдық кеңес деңгейінде МӘМС мәселелеріне көбірек көңіл бөлуді және осы бағыттағы күрделі міндеттерді шешуде қолдау көрсетуді ұсынды.
«Сөз таластыру қажет емес: қандай да бір депутат айтты, кейбір клиника бір нәрсеге наразы. Бұл мемлекеттік орган, мемлекеттік жүйе және біз оның мемлекеттік саясатпен және Денсаулық сақтау министрлігінің жұмысымен сәйкестендірілуі тиіс екенін түсінуіміз керек», - деп атап өтті Нұрлан Жайнақбаев.
Кеңестің басқа мүшелері медицинаны, атап айтқанда, паллиативтік медициналық көмекті қаржыландыруға, азаматтарды МӘМС жүйесімен қамтуға қатысты пікірлерімен бөлісті.
Отырыс қорытындысы бойынша Қоғамдық кеңестің төрағасы Надежда Петухова қатысушыларға дамыған елдерде медициналық сақтандыру жүйесі ондаған жылдар бойы енгізілгенін еске салды.
«Медициналық сақтандыруды енгізу өте ұзақ процесс. 2014 жылы депутат ретінде Ұлттық банкпен, Қаржы министрлігімен бірге делегацияның құрамында Германияның сақтандыру жүйесін зерттеуге бардық. Сіз медициналық сақтандыруды қашан енгізесіз деп сұрадық. Біз осындай жылдың 1 қаңтарынан бастап деп жауап бердік. Олар бізге таңдана қарап, 90 жыл бойы келгенін, әр жердің өз жолы бар екенін атап өтті. Және олар ақша жинауға және бюджет мүмкіндіктеріне байланысты қызметтерді біртіндеп қосты. Бұл процесс эволюциялық тұрғыдан өте ұзақ деп айтқым келеді. Біз Қордың имиджін қандай да бір жолмен көтеруіміз керек, өйткені бүкіл әлемде медициналық сақтандыру ғана оң нәтиже береді», – деп атап өтті Надежда Петухова.
Денсаулық сақтау министрлігі Қоғамдық кеңес басшысының пікірінше, сол тарифтер жағдайында кейбір сауатты денсаулық сақтау менеджерлері медициналық көмек көрсетуге арналған қаржыны ұтымды басқара алады және қарызсыз жұмыс істей алады, ал басқалары, керісінше, басымдықтарды ескермей, ақшаны тиімді жұмсамайды.
«Сондықтан мен Кеңес мүшелерін сіз сөйлеген кез келген жерде, халықпен сөйлесіп, бас дәрігерлердің Қор ақша бермейді деген сөздерінің жолын кесуге шақырамын», - деп түйіндеді Н.Петухова.