Жиі қойылатын сұрақтар

Еңбек кодексіне және Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы кодекске енгізілген өзгерістерге байланысты емханаларға тіркелу ережесі және иммигранттарға медициналық көмек көрсету ережесі өзгерді.

Өзгерістер ЕАЭО елдерінен (Ресей Федерациясы, Беларусь, Қырғызстан, Армения) Қазақстан Республикасында уақытша тұратын шетелдік азаматтарға – еңбек мигранттары мен олардың отбасы мүшелеріне (балалары мен жұбайлары) қатысты.

Енгізілген өзгерістерге сәйкес ЕАЭО елдерінен келген еңбек мигранттары мен еңбек мигранттарының отбасы мүшелері емханаға ерікті шарт (ЕМС) немесе алғашқы медициналық-санитарлық және шұғыл стационарлық көмекке жүктелген медициналық сақтандыру (ЖМС) шарты негізінде бекітіледі.

Бекіту шарттың қолданылу мерзіміне жүзеге асырылады, содан кейін медициналық ұйымнан автоматты түрде босатылады.

Емханаға тіркелу үшін оның басшысының атына қазақ немесе орыс тілдерінде еркін нысанда өтініш беру қажет.

Өтінішке жеке басын куәландыратын құжат (немесе шетелдік паспорт), ЕМС немесе ЖМС шарты және егер өтінішті олардың заңды өкілі берсе, отбасы мүшелерінің келісімі қоса берілуі керек.

Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін әлеуметтік медициналық сақтандыру қорын жеткізуші медициналық ұйымдарға тіркелуге болады.

ЕАЭО шартында шетелдіктердің Денсаулық сақтау саласындағы құқықтары ғана емес, міндеттері де көзделгенін атап өту маңызды, олардың қатарына ауруларды ерте анықтауға профилактикалық скринингтерден уақтылы өту, әйелдерді жүктілік бойынша уақтылы есепке қою (12 аптаға дейін), созылмалы және әлеуметтік маңызы бар ауруларды динамикалық байқау және т.б.

Сондай-ақ, Қазақстанда уақытша тұратын шетелдіктер айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде медициналық көмекті қоспағанда, республикада тұрақты тұратындарға ғана тиесілі тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберінде медициналық көмек ала алмайтынын білу қажет.

ТМККК-ға кіретін қызметтер ЕАЭО елдерінен еңбек мигранттары мен еңбек мигранттары отбасы мүшелері үшін ЕМС немесе ЖМС шарты шеңберінде көрсетілетінін атап өту қажет.

Емхананың аумақтық бөлінісі бойынша ақпаратты облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарынан алуға болады.

МӘМС туралы Заңның 2-бабының 3-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын шетелдіктер мен олардың отбасы мүшелері, егер заңдарда немесе халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады.

Бұл ретте, бірге тұратын жұбайы (зайыбы) мен балалары еңбек мигрантының отбасы мүшелері болып табылады. Бұл тармақ ЕАЭО елдерінен (Ресей Федерациясы, Беларусь, Армения, Қырғызстан) еңбек мигранттарына қолданылады.

ЕАЭО шартының 98-бабының 3-тармағына сәйкес мүше мемлекеттердің және олардың отбасы мүшелерінің еңбекшілерін әлеуметтік сақтандыру жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтарымен бірдей шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.

Қор еңбек мигранттары бойынша берешекті мынадай құжаттар негізінде жояды: өтініш, еңбек шартының көшірмесі, уақытша тұруға рұқсатнама (УТР) көшірмесі, онда болу мақсаты «жұмыс» көрсетіледі.

Еңбек мигрантының отбасы мүшесіне берешекті жою мынадай құжаттар керек: өтініш, неке туралы куәлік, жұбайының ебек келісім-шарты, УТР (онда еңбек мигрантының отбасы мүшелері туралы жазба болуы тиіс) ұсынылған кезде жүргізіледі.

Бұл ретте еңбек мигранты отбасының жұмыс істемейтін мүшесі МӘМС жүйесіне дербес төлеуші ретінде қатысады. Еңбек мигрантына сақтандыру мәртебесі еңбек қызметін жүзеге асырған айдан бастап жұмыс берушіден МӘМС – ке төлемдер болған кезде, еңбек мигрантының отбасы мүшесіне-дербес төлеуші ретінде төлемдер болған кезде беріледі.

Қазақстан аумағында тұрақты тұратын (тұруға ықтиярхаты бар) шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар келесі медициналық қызметтерді толық көлемде ала алады – бұл жедел медициналық көмек, МСАК, күндізгі және тәулік бойғы стационарлық көмек, паллиативті және медициналық оңалту, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету және т.б.

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің 196-бабының 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасында уақытша болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, пана іздеп жүрген адамдар тізбе бойынша және көлемде айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін (бұдан әрі-ТМККК) алуға құқылы. егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, уәкілетті орган айқындайтын болады.

Көшіп келушілерге айналасындағыларға қауіп төндіретін жіті аурулар кезінде тегін медициналық көмек көрсетіледі (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2020 жылғы 9 қазандағы № ҚР ДСМ-121/2020 бұйрығына сәйкес (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2020 жылғы 12 қазанда № 21407 болып тіркелген).

Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың тізбесімен және бұйрықпен бекітілген медициналық көмектің көлемімен сілтеме бойынша танысуға болады https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021407.

Сондай-ақ, ЕАЭО туралы шартқа сәйкес мүше мемлекеттердің және отбасы мүшелерінің еңбеккерлері шұғыл және шұғыл нысандарда жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтарымен бірдей тәртіппен және сол шарттарда тегін медициналық көмек ала алады (Шарттың № 30 қосымшасына сәйкес).

Егер шетелдік еңбек мигранты немесе ЕАЭО елінен келген еңбек мигранты отбасының мүшесі болып табылса, онда сақтандыру мәртебесіне ие бола отырып, МӘМС жүйесінде (Ресей, Беларусь, Қырғызстан және Армения) медициналық қызметтер ала алады.

Дербес төлеушілер МӘМС жарналарын ЕТЖ-дан 5% мөлшерінде төлейді (2023 жылға 3500 теңге, 2024 жылдан бастап 4250 тенге).

Жарналарды кез келген екінші деңгейдегі банкте және олардың мобильді қосымшаларында, «Қазпошта» АҚ-да және төлем терминалдарында төлеуге болады.

Дербес төлеушілер үшін МӘМС жарналарын төлеуге арналған деректемелер:

шот KZ92009MEDS368609103

БСН 160440007161

БСК GCVPKZ2A

Төлем тағайындау коды-122

МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін келесі құралдардың көмегімен тексеруге болады:

· Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы;

· fms.kz ресми сайты;

· Telegram-дағы @Saqtandyrýbot;

· 1414 Бірыңғай байланыс орталығы;

· Damumed мобильді қосымшасы;

· Екінші деңгейдегі банктердің мобильді қосымшаларындағы (Банк ЦентрКредит, Kaspi.kz, Halyk) мемлекеттік қызметтер бөлімінде.

Сондай-ақ МӘМС жүйесіндегі сақтандыру мәртебесі және жүргізілген төлемдер туралы ақпаратты egov.kz электрондық үкімет порталының «Денсаулық сақтау» бөлімінде «медициналық қызметтерді тұтынушы ретінде қатысу туралы және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде аударымдардың және (немесе) жарналардың аударылған сомалары туралы ақпарат беру» мемлекеттік қызметі бөлігінде алуға болады.

Сақтандыру мәртебесі мемлекет МӘМС жарналарын төлейтін азаматтардың жеңілдетілген санаты бойынша беріледі:

1) балалар;

2) жұмыссыз ретінде тіркелген адамдар;

3) жұмыс істемейтін жүкті әйелдер;

4) бала (балалар) үш жасқа толғанға дейін оны (оларды) тәрбиелеп отырған жұмыс істемейтін адам (баланың заңды өкілдерінің бірі);

5) жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға, баланы (балаларды) үш жасқа толғанға дейін оның (олардың) күтіміне байланысты демалыста жүрген адамдар;

6) мүгедек баланы күтуді жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;

6-1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға күтім жасауды жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;

7) зейнетақы төлемдерін алушылар, оның ішінде Ұлы Отан соғысының ардагерлері;

8) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемелерінде (қауіпсіздігі ең төмен мекемелерді қоспағанда) сот үкімі бойынша жазасын өтеп жүрген адамдар;

9) тергеу изоляторларында ұсталатын адамдар, сондай-ақ үй қамағына алу түріндегі бұлтартпау шарасы қолданылған жұмыс істемейтін адамдар;

10) жұмыс істемейтін қандастар;

11) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған көп балалы аналар;

12) мүгедектігі бар адамдар;

13) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білім беру, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын адамдар;

14) мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті жұмыс істемейтін алушылар.

Шетелдік жоғары оқу орындарында оқитын студенттердің деректерін «студент» жеңілдікті санатына қосу үшін Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі egov.kz электрондық үкімет порталында https://egov.kz/cms/ru/services/university_degree/6-51pass_mon. оларды тіркеу бойынша сервис әзірледі

Студент egov.kz электрондық үкімет порталында электрондық цифрлық қолтаңба арқылы «шетелде оқитын студенттерді тіркеу» бөлімінде растайтын құжатты тіркей отырып (оқу орнынан анықтама), өтінім беруі қажет.

3. Оқуды аяқтаған, бірақ «орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білім беру, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын адамдар» жеңілдікті санатына енгізілмеген тұлғалар?

Қор жеке тұлғаның өтініші бойынша Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігіне немесе Қазақстан Республикасының Білім министрлігіне сұраныс хатын жібереді. Білім беру ұйымдарында оқыту фактісі расталған кезде Қор өтініш иесінің оқыту кезеңіндегі берешегін сторнирлейді (жояды).

Бұл ретте жеке тұлға өтінішке қосымшалары бар дипломның көшірмесін қоса береді. Сақтандыру мәртебесі МӘМС ағымдағы төлемдері болған кезде беріледі.

«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 28-бабы 7-тармағының 2) тармақшасына сәйкес әскери қызметшілер МӘМС жарналарын төлеуден босатылады.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері қатарында қызмет ету кезеңінде әскери қызметшілердің деректері «Тұлғалардың мамандандырылған есебі» АЖ (бұдан әрі – «ТМЕ» АЖ) енгізіледі және оларға МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесі беріледі.

Егер әскери қызметшінің деректері оның қызмет ету кезеңінде «ТМЕ» АЖ-ға енгізілмеген және ол сақтандырылмаған жағдайда, онда оларға әскери билеттің көшірмесін қоса бере отырып, әскери қызмет кезеңіндегі берешекті сторнирлеу (жою) туралы Қорға өтініш беріледі. Сақтандыру мәртебесі МӘМС ағымдағы төлемдері болған кезде беріледі.

Қор жеке тұлғаның өтініші бойынша өтініш берушінің екі ЖСН арасында логикалық байланыс орнатады. Бұл ретте жеке тұлға алынып тасталған ЖСН мен қолданыстағы ЖСН көрсетілген екі ЖСН арасында логикалық байланыс орнату туралы өтінішпен олардың көшірмелерін қоса бере отырып жүгінуі қажет. Қолданыстағы ЖСН бойынша логикалық байланыс орнатылғаннан кейін сақтандыру мәртебесі МӘМС төлемдері соңғы 12 айда болған кезде беріледі.

МӘМС туралы Заңға сәйкес, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ қандастар, егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады.

Қор шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруына ықтиярхаты (бұдан әрі – ықтиярхат) бар шетел азаматтарына МӘМС төлемдері бойынша берешекті олар ықтиярхат алған айға дейінгі сторнирлейді (жояды).

Мысалы, шетелдікке 2023 жылдың тамызында ықтиярхат берілді, бұл жағдайда Қор 2022 жылдың шілдесінен 2023 жылдың шілдесіне дейінгі кезеңдегі берешекті жояды, өтініш беруші жарналарды 2023 жылдың тамызынан бастап төлеуі тиіс.

МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін қалай тексеруге болады?

МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін келесі құралдардың көмегімен тексеруге болады:

· Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы;

· fms.kz ресми сайты;

· Telegram-дағы @Saqtandyrýbot;

· 1414 Бірыңғай байланыс орталығы;

· Damumed мобильді қосымшасы;

· Екінші деңгейдегі банктердің мобильді қосымшаларындағы (Банк ЦентрКредит, Kaspi.kz, Halyk) мемлекеттік қызметтер бөлімінде.

Сондай-ақ МӘМС жүйесіндегі сақтандыру мәртебесі және жүргізілген төлемдер туралы ақпаратты egov.kz электрондық үкімет порталының «Денсаулық сақтау» бөлімінде «медициналық қызметтерді тұтынушы ретінде қатысу туралы және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде аударымдардың және (немесе) жарналардың аударылған сомалары туралы ақпарат беру» мемлекеттік қызметі бөлігінде алуға болады.

Электронды цифрлі қолтаңба болған жағдайда емханаға www.egov.kz электрондық үкімет порталында тіркелуге болады, ол үшін «денсаулық сақтау» бөлімінде «алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін медициналық ұйымға тіркелу» қызметін таңдау қажет. Барлық өрістер толтырылғаннан кейін пациент туралы ақпарат автоматты түрде емханаға түседі. Егер барлық әрекеттер дұрыс жасалса, өтініш берушіге медициналық мекеменің электрондық-цифрлық қолтаңбасымен расталған тіркеу туралы хабарлама немесе дәлелді бас тарту келеді.

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек (МСАК) көрсетудің негізгі қағидаты аумақтық қолжетімділік болғандықтан, пациенттерге жаяу қолжетімділік шегінде (15-20 минуттық жаяу жүру) бірінші деңгейдегі медициналық көмек алу ыңғайлы болады. Мұндағы артықшылық үйде медициналық көмек алу мүмкіндігі болады.

Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету отбасылық бақылау қағидаты бойынша құрылады. Отбасылық дәрігер бүкіл отбасының өмір салтымен, сондай-ақ оның әр мүшесінің мінез-құлқымен немесе тұқым қуалайтын ерекшеліктерімен таныс болғандықтан, дәрігерге осы отбасы мүшелерінің салауатты өмір салтын ұстануын қалыптастыру, мүмкін болатын аурулардың алдын алу және емдеу оңайырақ болады. Бұл тәсілмен медициналық көмек көрсету кезінде оның сапасы да айтарлықтай артады.

Электрондық үкімет порталы арқылы тіркеуге өтінім берілген жағдайда, тіркеу (тіркеуден дәлелді бас тарту) 1 жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

Тіркеу Сіздің жеке сәйкестендіру нөміріңіз (ЖСН) бойынша жүзеге асырылатындықтан, Сіз тек бір емханаға тіркеле аласыз, бұл ретте бұрынғы емханадан шығару автоматты түрде болады.

Егер сіз алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін ұйымдарға (15 қыркүйектен 15 қарашаға дейін) халықты тіркеу науқаны кезінде тіркеуге өтініш бермеген болсаңыз, онда Сіздің тіркеуіңіз өзгермейді және Сіз өз емханаңызда медициналық көмек аласыз.

Егер сіз алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін ұйымдарға (15 қыркүйектен 15 қарашаға дейін) халықты тіркеу науқаны кезінде тіркеуге өтініш берген болсаңыз, онда сіз келесі жылдың 1 қаңтарынан бастап жаңа емханада медициналық көмек ала аласыз.

ҚР азаматтары, ҚР аумағында тұрақты тұратын және тұруға ықтиярхаты бар шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар тіркеле алады.

Азаматтардың бұл санаты МӘМС жүйесінде ТМККК және медициналық қызметтерді алуға құқылы.

ҚР аумағында уақытша болатын еңбек мигранттары мен олардың отбасы мүшелері – ЕАЭО-ға қатысушы елдердің (Ресей, Беларусь, Қырғызстан, Армения) азаматтары емханаға тіркеле алады. Ол үшін оларға алғашқы медициналық-санитарлық көмек пен стационарлық көмекті жабу үшін ерікті немесе жүктелген медициналық сақтандыру шарты (полис) болуы керек.

МСАК ұйымына бекіту ЕМС және (немесе) ЖМС шартының қолданылу мерзіміне жүзеге асырылады.

Сақтандыру мәртебесі мемлекет МӘМС жарналарын төлейтін азаматтардың жеңілдетілген санаты бойынша беріледі:

1) балалар;

2) жұмыссыз ретінде тіркелген адамдар;

3) жұмыс істемейтін жүкті әйелдер;

4) бала (балалар) үш жасқа толғанға дейін оны (оларды) тәрбиелеп отырған жұмыс істемейтін адам (баланың заңды өкілдерінің бірі);

5) жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға, баланы (балаларды) үш жасқа толғанға дейін оның (олардың) күтіміне байланысты демалыста жүрген адамдар;

6) мүгедек баланы күтуді жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;

6-1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға күтім жасауды жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;

7) зейнетақы төлемдерін алушылар, оның ішінде Ұлы Отан соғысының ардагерлері;

8) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемелерінде (қауіпсіздігі ең төмен мекемелерді қоспағанда) сот үкімі бойынша жазасын өтеп жүрген адамдар;

9) тергеу изоляторларында ұсталатын адамдар, сондай-ақ үй қамағына алу түріндегі бұлтартпау шарасы қолданылған жұмыс істемейтін адамдар;

10) жұмыс істемейтін қандастар;

11) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған көп балалы аналар;

12) мүгедектігі бар адамдар;

13) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білім беру, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын адамдар;

14) мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті жұмыс істемейтін алушылар.

Жұмыс беруші 5 жеңілдік санаты үшін жарна төлемейді, бұл:

1) балалар;

2) зейнетақы төлемдерін алушылар;

3) мүгедектер;

4) күндізгі оқу нысаны бойынша білім алушылар;

5) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған көп балалы аналар.

Бұл жеңілдік санаты жұмыс істемейтін жүкті әйелдерге ғана беріледі. Жүкті әйел жұмысқа шыққаннан кейін жеңілдікті санаттан шығарылады және мәртебесі жұмыс орнынан жарналардың түсуі есебінен сақтандырылады.

Жеңілдікті санатқа декреттік демалыстағы адамдар кіретіндіктен, тиісінше, жұмысқа шыққан кезде декреттік демалыс аяқталған болып саналады және жұмыс беруші осы қызметкер үшін МӘМС төлемдерін жүзеге асыруы керек. Айта кету керек, жұмыс беруші МӘМС-ке төлемдерді аудармаған кезде, қызметкер әлі де жеңілдік санатында деп қателесіп, жиі кездесетін қате түсінік.

Жоқ, жеңілдіктер тізіміне осы санаттағы тұлғалар кірмейді.

Егер осы адам Қазақстан Республикасында зейнетақы немесе мүгедектігі бойынша жәрдемақы алмаса, онда ол жеңілдікті санатқа кірмейді. Бұл жағдайда мәртебе МӘМС жарналарын төлегеннен кейін беріледі.

Ақпаратты, оның ішінде сақтандыру мәртебесі бойынша Қордың www.fms.kz сайтынан алуға болады немесе https://t.me/SaqtandyryBot телеграмм сілтемесі, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы арқылы, сондай-ақ 1414 нөмірі бойынша бірыңғай байланыс орталығына қоңырау шалу арқылы. Damumed мобильді қосымшасының пайдаланушылары үшін сақтандыру мәртебесі туралы ақпарат қол жетімді.

Сіз жарналарды бір жыл бұрын тәуелсіз төлеуші ретінде төлеуіңіз керек. Ағымдағы ай және одан кейінгі 12 ай төленеді. 2023 жылдан бастап жарна мөлшері айына 3500 теңгені құрайды (2024 жылға 4250 тенге). Төлемді Екінші деңгейдегі банктердің кассалары, «Қазпошта» АҚ немесе банктік мобильді қосымшалар, сондай-ақ төлем терминалдары арқылы енгізуге болады. Төлемді өңдеу мерзімі-үш банктік күн.

Егер жеке кәсіпкер өз қызметін тоқтатса және кәсіпкердің өзге табысы болмаса, онда ол МӘМС жарналарын дербес төлеуші ретінде төлейтін болады (2023 жылға 3500 теңге, 2024 жылдан бастап 4250 тенге).

Дербес төлеушілер МӘМС жарналарын ең төменгі жалақының 5% мөлшерінде төлейді. 2023 жылы бұл сома айына 3500 теңгеге тең (2024 жылдан бастап 4250 тенге).

Егер сіз өткен 12 айда өз бетіңізше жұмыс істеген болсаңыз немесе жарналарыңызды төлеген болсаңыз және бірнеше ай ішінде төлем болмаса, онда сіз өткен кезең үшін өткізіп алған айларды төлеу арқылы сақтандыру мәртебесін алғаныңыз жөн. Бірақ мәртебені сақтау үшін төлемдердің ай сайынғы түсімі қажет болатынын ескеру қажет.

Егер адам МӘМС-ке міндетті төлемдерді төлеуді тоқтатылса (төлемдер арасындағы үзіліс), онда оның сақтандыру мәртебесі «сақтандырылмаған» болып өзгереді.

Алайда, төлеушілер санаттары үшін соңғы төлемнен кейін 3 ай ішінде шартты сақтандыру мәртебесі сақталады. Бұл шарт қызметкерлерге, дербес төлеушілер, жеке кәсіпкерлер, шаруа қожалықтарының иелері, жеке практикамен айналысатын адамдар және азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыс істейтіндер қатысты.

Осы уақытта медициналық қызметтерді алуға болады, бірақ осы өткізіп алған кезеңдер үшін жарналарды төлеу қажет болады.

Жоқ, ол жарналардан босатылады.

Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт жасалған жеке тұлға үшін жарна шарт сомасының 2% -. құрайды. Табыстан ұстап қалуды және аударуды салық агенті жүргізеді. Салық салу объектісі 10 ЕТЖ аспайтындықтан, мүмкін болатын ең жоғары жарна 14 000 теңгені құрайды (2024 жылдан бастап 17 000 теңге).

Төлеушілердің осы санаты үшін 1,4 ЕТЖ-дан 5% мөлшерінде дара кәсіпкерлер үшін сияқты жарналарды төлеу тетігі қолданылады. 2023 жылы жарна мөлшері айына 4900 теңгені құрайды (2024 жылдан бастап 5950 тенге).

Заңға сәйкес жарналар мен аударымдарды төлеушілер аударымдардың немесе жарналардың аударылған сомалары туралы Қордан қажетті ақпаратты сұратуға және тегін алуға құқылы.

Маусымдық жұмыскерлер үшін табыс болған кезде оның жұмыс берушісі жарналарды төлейді, кірістер болмаған кезеңде ол Екінші деңгейдегі банктер немесе Қазпошта бөлімшелері арқылы ЕТЖ-дан 5% мөлшерінде аударымдарды дербес енгізе алады.

Емханада ауруларды диагностикалау және емдеу, алдын алу, сауықтыру, иммундау, салауатты өмір салтын ұстану, үйде көмек көрсету (актив), патронаж, созылмалы аурулары бар науқастарды динамикалық (диспансерлік) бақылау, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, отбасын жоспарлау, жүкті әйелдерді, босанған әйелдерді және жаңа туған нәрестелерді бақылау бойынша медициналық қызметтер алуға болады.

Сақтандырылмаған пациент ТМККК тізбесіне кіретін, бірақ МӘМС пакетінде медициналық қызметтерді ала алмайтын қызметтерді ала алады.

Әлеуметтік маңызы бар аурулар кезінде консультациялық-диагностикалық көмек, сондай-ақ емдеу ТМККК шеңберінде жүзеге асырылады.

ТМККК пакетіне не кіреді:

·     жедел медициналық көмек;

·     алғашқы медициналық-санитарлық көмек – учаскелік дәрігерді қабылдау, ауруларды диагностикалау және емдеу, алдын алу, сауықтыру, иммундау, салауатты өмір салтын ұстану, актив, патронаж, созылмалы аурулары бар пациенттерді динамикалық (диспансерлік) бақылау;

·     созылмалы ауруларды және әлеуметтік маңызы бар ауруларды емдеу кезінде күндізгі стационарда және тәулік бойы стационарда медициналық көмек;

·     туберкулез бойынша медициналық оңалту;

·     паллиативтік көмек;

·     трансплантация;

·     шетелде емдеу;

·     дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету.

ҚР-да тұруға ықтиярхаты бар шетелдіктердің балалары ҚР азаматтарымен тең дәрежеде барлық құқықтарға ие. Олар жеңілдікті санатқа кіре алады және медициналық көмекті толық көлемде ала алады.

Балаға тұруға ықтиярхаты қалай алуға болады?

ҚР-да тұруға ықтиярхат беру туралы бекітілген ереженің 20-тармағына сәйкес, шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктерге он алты жастан бастап он жылға, бірақ олардың азаматтығы елінің паспортының қолданылу мерзімінен аспайтын мерзімге беріледі делінген.

Мемлекеттік қызмет стандартында 16 жасқа толмаған балалар туралы ақпаратты ата-анасынан ықтиярхат алуға өтініш берген кезде енгізу көзделген.

Егер бала ата-анасының тұрғын үйін алғаннан кейін туылған болса, онда баланы көші-қон қызметіне ата-анасының ықтиярхатына "біріктіруге" өтініш беру қажет.

Орташа медициналық қызметкер тек дәрігерге дейінгі медициналық көмек көрсете алады:

·     пациенттің денсаулық жағдайын анықтау, жүктіліктің аурулары мен асқынуларын анықтау үшін қабылдау және физикалық тексеру;

·     денсаулық жағдайына мониторинг жүргізу үшін «жүкті және құнарлы жастағы әйелдер тіркелімі» ақпараттық жүйесіне деректерді енгізу;

·     әйелдерге, оның ішінде жүкті әйелдер мен босанған әйелдерге шұғыл және шұғыл дәрігерге дейінгі көмек;

·     учаскелік дәрігерлермен және бейінді мамандармен бірлесіп созылмалы аурулары бар жүкті әйелдерді динамикалық бақылау;

·     акушер-гинеколог дәрігер тағайындауларының орындалуын бақылау;

·     Физиологиялық жүктілікті жүргізу және жүкті әйелдер мен босанған әйелдердің патронажы;

·     жүкті әйелдерге, босанған әйелдерге, гинекологиялық науқастарға және әлеуметтік қауіп тобына кіретін әйелдерге арналған үйдегі бал қызметтері;

·     жатыр мойны ісігі және басқа да локализациялардың (тері, сүт бездері) ісікке дейінгі және қатерлі ісік ауруларын ерте анықтау үшін әйелдерді скринингтік және профилактикалық медициналық тексеруден өткізу;

·     отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулығын сақтау бойынша кеңес беру.

ЖЖБИ алу үшін пациент болуы керек:

·     Бейінді маманның қорытындысы (консультативтік парақ);

·     Өңірдің денсаулық сақтау басқармасы жанындағы ЖТМК комиссиясының оң қорытындысы.

Комиссияға құжаттарды пациенттің тіркелген жері бойынша емхана маманы ұсынады.

Егер пациент стационарлық емделуде болса, онда комиссияға қарау үшін құжаттарды емдеуші дәрігер бөлімше меңгерушісімен (немесе басшының орынбасарымен) бірлесіп электрондық пошта арқылы ұсынады.

ЖТМК комиссиясына ұсынылатын құжаттар пакеті:

·пациенттің жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі

·медициналық ұйымға стационарға және (немесе) күндізгі стационарға емдеуге жатқызуға жіберу

·амбулаториялық пациенттің медициналық картасын немесе стационарлық науқастың медициналық картасын үзінді көшірме

·бейінді мамандардың зерттеулері мен консультацияларының нәтижелері.

ЖТМК күндізгі және тәулік бойғы стационарда ұсынылады. Комиссия құжаттарды 2 жұмыс күні ішінде қарайды.

Емдеуге жатқызу күнін клиника пациенттің құжаттары келіп түскен күннен бастап 2 жұмыс күні ішінде айқындайды.

Емхана ауруханаға жатқызу күнін алғаннан кейін науқасты күні туралы хабардар етуі тиіс (1-ші күн ішінде):

·ауызша;

·SMS-хабарлама арқылы;

·МАЖ-дағы «Госпитализация бюросы» порталындағы пайдаланушының кабинетінде электрондық хабарлау арқылы.

Емхана пациентке медициналық қызмет көрсетудің тиісті бейіні (ЖТМК) бойынша медициналық ұйымды балама таңдау мүмкіндігі туралы хабарлауы тиіс (бұйрықпен сілтеме бойынша танысуға болады https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021746)

Жедел жағдайлар немесе созылмалы аурулардың өршуі кезінде, егер сізде кенеттен және айқын органдардың бұзылу белгілері болмаса, сіз тіркеушіге қоңырау шалу арқылы жергілікті дәрігерді немесе жедел жәрдемнің 4 санатын (1 сағатқа дейін күту) шақыра аласыз.

Медициналық қызметкердің үйіне қоңырау шалуды тіркеу кеңсесі, учаскелік медбике немесе фельдшер арқылы телефон арқылы алуға болады

Учаскелік медбикені немесе фельдшерді шақыруға арналған көрсеткіштер:

·     дене температурасының 38°С жоғары көтерілуі;

·     әл-ауқаттың бұзылуынсыз қан қысымының жоғарылауы;

·     медициналық көмек пен үйде кеңес беруді қажет ететін жағдайлар, аурулар, жарақаттар (есін жоғалтпай, қан кету белгілері жоқ, жағдайдың кенеттен нашарлауы жоқ).

·     Учаскелік дәрігерді шақыруға арналған көрсеткіштер:

·     шақыруды қабылдау кезінде МСАК тіркеушісі, шақыруға қызмет көрсеткен учаскелік медбике немесе фельдшер үйде дәрігерлік тексеруді талап ететіндей бағалаған жағдайлар;

·     вакцинациядан кейінгі жағдайдың нашарлауы.

Туберкулезді ерте анықтауды клиникалардың барлық мамандықтарының медицина қызметкерлері пациенттер кәсіптік қарау, иммундау, медициналық көмекке жүгінген кезде жүргізеді.

Туберкулезді ерте анықтау үшін:

1. Туберкулез белгілері бар науқастарда қақырық жағындысын зерттеу;

2. Флюорография;

3. Манту туберкулин сынамасы, балаларға туберкулез аллергені бар сынама.

Егер пациент туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыста болса және ауруға күдік болса, мұндай науқас диагнозды нақтылау үшін фтизиатрдың кеңесіне жіберіледі.

Туберкулездің клиникалық белгілері болған жағдайларда науқас туберкулезді диагностикалау және емдеу хаттамасы бойынша тексеруге жіберіледі.

Егер пациент туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыста болса және ауруға күдік болса, мұндай науқас диагнозды нақтылау үшін фтизиатрдың кеңесіне жіберіледі.

Зерттеудің оң нәтижелерімен науқасты фтизиопульмонология орталықтарына жіберу керек.

Жыл сайынғы флюорографиялық зерттеуді қажет ететін тәуекел тобындағы халық:

1. Бактериялардың бөлінуіне қарамастан, туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыста болған адамдар;

2. Өкпенің созылмалы обструктивті аурулары, қант диабеті, алкоголизм, нашақорлық, АИТВ/ЖИТС бар және иммуносупрессивті терапия алатын диспансерлік есепте тұрған адамдар;

3. Кез келген этиологияның өкпесінде қалдық құбылыстары бар адамдар;

4. Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдар.

·     ЖИТС орталықтарында есепте тұрған АИТВ инфекциясы бар пациенттер міндетті анализдер, оның ішінде С гепатиті вирусының РНҚ-сын анықтау үшін иммунохроматографиялық талдау (IHA) немесе иммуноферменттік талдаулары жасалынады (ИФТ).

·     Жүргізілген талдаулардың оң нәтижесі болған жағдайда, ЖИТС орталығының пациенті динамикалық бақылау үшін диспансерлік есепке қою үшін тіркелген жері бойынша емханаға жіберіледі.

·     Емханаға жүгінген кезде пациенттің қолында созылмалы С вирустық гепатитіне ПТР (сапалы) әдісімен оң нәтижелер және амбулаториялық картадан үзінді болуы тиіс.

·     Осы нәтижелерге сүйене отырып, пациентте сақтандыру мәртебесі болмаса да, жалпы практика дәрігері оны әрі қарай медициналық қызмет көрсету және тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі бойынша дәрілік көмек көрсету үшін диспансерлік есепке қоя алады.

Егер D-есепке қою үшін қосымша тексеру қажет болса, онда бұл үшін пациентке МӘМС жүйесіндегі сақтандыру мәртебесі қажет.

Пациентті тәулібойы бақылау үшін стационарға жатқызу

Пациентті тәулік бойы бақылау үшін стационарға жатқызу жоспарлы тәртіппен – емханадан жолдама бойынша жүргізіледі:

·хирургиялық араласуды қоса алғанда, ауруды емдеу үшін;

·медициналық оңалтуды алу үшін;

·паллиативтік көмек алу үшін;

Шұғыл жағдайларда стационарға жатқызу үшін емханадан жолдаманың болуы керек емес. Шұғыл емдеуге жатқызу демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, тәулік бойы жүргізіледі.

Созылмалы аурулар бойынша медициналық көмек алу үшін науқастың диагнозы қойылуы керек. Медициналық қызметтердің көлемі және олардың кезеңділігі ДСӘДМ № 149 бұйрығымен бекітілген. Бұл бұйрықта созылмалы аурулар 3 топқа бөлінеді, бұл:

1. ТМККК шеңберінде тіркеу емханасында байқалатын созылмалы аурулар. Бұған созылмалы жұқпалы аурулар, қан және қан түзуші органдардың аурулары, қан айналымы жүйесінің аурулары, тыныс алу органдары, ас қорыту органдары, тірек-қимыл аппараты және дәнекер тін, эндокриндік жүйе, тамақтанудың бұзылуы және метаболизмнің бұзылуы, жүйке жүйесінің аурулары, несеп-жыныс жүйесі, сондай-ақ перинаталдық кезеңдегі жекелеген жағдайлар және туа біткен ауытқулар (даму ақаулары), балалардағы деформациялар және хромосомалық бұзылулар жатады.

2. ТМККК шеңберінде бейінді мамандар бақылайтын созылмалы аурулар. Бұл аурулардың 37 тобы, олардың ішінде жұқпалы аурулар, қатерлі және қатерсіз ісіктер, эндокриндік және неврологиялық, травматологиялық бейіндегі аурулар және т. б.

3. ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде бейінді мамандардың бақылауын қажет ететін созылмалы аурулар. Бұл аурулардың 80 тобы, олардың ішінде жұқпалы және паразиттік аурулардың салдары, қан мен қан түзуші органдардың аурулары, эндокриндік жүйенің аурулары, тамақтанудың бұзылуы және метаболизмнің бұзылуы, несеп-жыныс жүйесінің аурулары, жүйке жүйесінің аурулары, көз аурулары, есту органдарының аурулары.

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің 2021 жылғы 5 тамыздағы №75 бұйрығында айқындалған аурулар болған кезде пациенттер дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдарды ала алады. Бұл диспансерлік есепте тұрған созылмалы аурулары бар науқастар, сондай-ақ белгілі бір аурулары немесе жағдайлары бар науқастар.

Дәрі-дәрмектерді алу үшін пациент өзінің учаскелік дәрігеріне (медбикеге) баруы керек. Дәрі-дәрмектер оларды қабылдау жиілігіне сәйкес беріледі. Учаскелік дәрігер / медбике дәрі-дәрмектерді алуға рецепт жазады, содан кейін пациент емхананың дәріханасына өз бетінше жүгінеді. Дәрі - дәрмектерді алу үшін пациенттің жеке басын куәландыратын құжатты көрсету керек.

Дәрі-дәрмектерді МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесі жоқ пациенттер де ала алады. Бұл ТМККК қаражаты есебінен сатып алынатын дәрілер.

Мамандандырылған орталықтарда диспансерлік есепте тұрған пациенттер бақылау орны бойынша қажетті дәрі-дәрмектерді алады.

Оңалту медициналық қызметтерін алу үшін сіз өзіңіздің учаскелік дәрігеріңізбен байланысуыңыз керек. Анамнезді жинап, егжей-тегжейлерін нақтылағаннан кейін учаскелік дәрігер оңалтушыға жолдама береді немесе пациенттің құжаттарын көпсалалы топтың (КСТ) қарауына жолдайды.

Емханада тәулік бойы бақылау және емдеу талап етілмейтін жағдайларда амбулаториялық деңгейде оңалтуға болады. Бұл емхананың жабдықталуына, науқастың жағдайына және оның ауруына байланысты.

Амбулаториялық деңгейде оңалтудың үшінші кезеңін ғана жүргізуге болады, егер пациенттің жағдайы мүмкіндік берсе, оны тек дәрігер немесе КСТ анықтай алады.

Медициналық оңалту қызметтерінің негізгі көлемін МӘМС пакетінде алуға болады. ТМККК-ға туберкулезбен ауыратын науқастарды оңалту бойынша медициналық қызметтер кіреді.

Профилактикалық егулер ТМККК-ға кіреді. Екпелерді алу үшін нысаналы топтарға кіретін халықтың санаты және оларды жүргізу кезеңділігі ҚР ДСМ 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 бұйрығымен белгіленген.

ТМККК шеңберінде Қазақстан азаматтары, тұрақты тұратын шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар екпе ала алады (тұруға ықтиярхаттың болуымен расталады).

Науқас өмірге және денсаулыққа қауіп төндірмейтін аурулар мен жағдайлар бойынша жеделдіктің 4-ші санатына жататын шұғыл медициналық көмек ала алады.

Науқас дәрігерге дейінгі кабинетке немесе сүзгі кабинетіне жүгіну арқылы медициналық ұйымға өз бетінше бара алады.

Егер пациент емханаға келе алмаса, онда ол дәрігерді үйге немесе жедел жәрдем бригадасына шақыра алады.

Дәрігерді үйге шақыру үшін өтінімді телефон арқылы, электрондық үкімет порталы арқылы немесе медициналық ақпараттық жүйе арқылы ресімдеу қажет.

Жедел медициналық жәрдем бригадасын шақыру үшін 103 қысқа нөміріне қоңырау шалу керек және диспетчер шақыруды жақын маңдағы медициналық ұйымға жібереді.

Шұғыл және шұғыл медициналық көмек пациенттің бекітілуіне қарамастан пациенттерге олардың орналасқан жері (аумағы бойынша) бойынша көрсетіледі.